Türk Havacılık Sitesi

Dünya Havacılığının Doğuşu

Havacılığın Gelişimi: İlk uçuş 1903 yılında Orville ve Wilbur Wright kardeşler tarafından New Carolina eyaletinde birkaç feetlik uçuşla başlamıştır.Havacılığın evreleri şunlardır:
a-) Oluşum Evresi (Formative Period):1918-1938
b-) Büyüme Evresi (Growth Period):1938-1958
c-) Olgunluk Evresi (Maturity Period):1958-1978
d-) Liberalleşme Evresi (Deregulation Period):1978-Günümüz
Oluşum Evresi:
Amerika'da JN-4 Curtis Jenny uçakları posta taşımacılığında kullandı. 1918 yılında Washington ile New York arasında ilk tarifeli posta servisi başlamıştır.
1923 yılında Cheyenne-Chicago arasında ilk gece uçuşu tarifeli olarak gerçekleşmiştir.
Ford Trimotor ve Havilland Dragon firmalarının uçak fabrikalarını kurmasından sonra yolcu taşımacılığına başlanmıştır.
1929 yılında Graft Zeppelin, zeplin aracıyla ilk dünya turunu havadan yapmıştır.
İlk aletli inişi 1929 yılında James H.Doolittle yapmıştır.
1930 lu yıllarda bez kanatlı uçaklar yerine metal kanatlı uçaklar yapılmıştır.
1930 yılı ortalarında Juan Trippe adlı kişi Pan-Am uçak şirketini kurarak deniz aşırı uçuşları gerçekleştirmiştir.
Dünyanın ilk hava kontrol merkezi New Jersey de 1935 de kurulmuştur.Pilot ve kule telsizle haberleşmişlerdir.
Bu yıllarda İngilizler kıyılarına radar ağları örmüşlerdir.
1936 yılında Socony Vacum Oil Company uçak benzinini geliştirmiştir.(100 octal)
1938 sonlarında siyasi kriz başlar ve uçaklar askeri amaca hizmet etmeye başlar.


Büyüme Evresi:

İkinci Dünya Savaşı sonrasında uçaklar gelişti.1948 sonrasında DC-4, DC-6, L-1049 tipi uçaklarla uzun mesafeli ve her türlü hava koşulunda tarifeli uçuşlar başlamıştır.
İkinci Dünya Savaşından sonra hava trafik düzene girmiştir.Uçaklar, belli uçak rotalarını takip etmiş ve hava trafik merkezlerinden izin alarak uçmuşlardır.
1949 da ilk sivil amaçlı jet uçmaya başladı.Adı ise Havilland Comet
1950 lerde en büyük uçak üreticisi Amerika idi.Aynı zamanda İngilizler geleceğin yolcu taşımacılığı için bir jet üzerinde çalışıyorlardı.
1952 de Comet seri üretime geçerek, BOAC adlı şirketde tarifeli seferlere başladı.Bell telefon şirketi transistörü icat ederek seyrüsefer için bir başlangıç yapmıştır.
Boeing 707 tipi uçak üretilmeye başlandı.
Olgunluk Evresi:
1958 de Boeing firmasının 707 uçağının Pan-Am da tarifeli seferlere başlamasıyla birlikte havacılık sektöründe rekabet başlamıştır. Daha sonra DC-8 üretilmeye başlanmıştır.Orta mesafeli yolculuklar için DC-9 ve Boeing 707 üretilmeye başlanmıştır.
Yolculuklar güvenli olmaya başladığından, bu dönemde kara kutularda kullanılmaya başlamıştır. Jetlerle birlikte maliyetler artmış ve bunun sonucunda artan maliyet ve talebe karşı Boeing 747 super jumbo jetler üretilmiştir. (747 nin ilk uçuşu 1969 yılıDaha sonra DC-10 ve L-1011 ler çıkmıştır.
1970 yılında başlayan petrol krizi ve çevreci mücadeleler sonucunda şirketler ekonomik jetler üretmeye çalışmışlardır.
Liberalleşme Evresi:
1978 yılında Amerikan Hükümeti havacılığı tam rekabete açmıştır.Böylece ticari engeller ortadan kalkmış ve piyasada hareketlenmiştir.
1981 yılında Airbus 300 yolcu uçağı uçmaya başladı.
1992 yılında bir Concorde uçağı dünyanın çevresini 33 saatte 48 yolcusuyla dolaşıp geri dönmüştür.


HAVACILIK OLAYLARI

1890-Fransız mühendis Clement Alder in buharlı bir motorla donatılmış olan ilk uçağının (Eole) Armainvillers de havalandırılarak yerden 0,20 m yükseklikte, 50m yol alması...
1903-Amerikalı Wilbur ve Orville Wright ın yönettikleri ilk motorlu uçağın, Kitty Hawk da (Kuzey Carolina) 284m uçması (17 Aralık)...
1906-Avrupa da ilk uçağın havalanışının Bagatelle de, Al- berio Santos Dumont tarafından gerçekleştirilmesi (13 Eylül)...
-Sarkos Dumont un Avrupa da ilk uzun uçuşu gerçekleştirerek (23 Ekim)...
-Bagatelle de 220 m uçması Santos Dumont un ilk kez onaylanan ilk hız rekorunu kırarak saatte 41.29 km hız yapması (12 Kasım)...
1907-Fransız Paul Cornu nun (1884-1944) Lisieux de ilk helikopter uçuşunu gerçekleştirerek yerden l.5 m havalanması (13 Kasım)...
1909-Fransız Lois Dleriot nun Manş Denizi ni uçakla aşarak Calais den Dover a uçması (uçuş süresi 37 dk.)...
1910-1000m yüksekliğin Hubert Latham tarafından ilk kez aşılması (7 Ocak)...
- Henri Fahre yönetimindeki ilk su uçağının Berre Gölü üstünde uçması (28 Mart)...
- Leon Morane yönetimindeki uçağın Reims de saatte 100 km! yi ilk kez aşması (9 Eylül)...
-Alp Dağları'nın ilk kez (23 Eylül) aşılması (pilot Geo Chavez, inişte uçağın parçalanmasıyla öldü...
1911-Pierre Prie nin (1886-1950) Londra-Paris arasında duraklamadan ilk yolculuğu gerçekleştirmesi (12 Nisan)...
1916- Uçaklara ilk kez telsiz takılması...
1919-Su uçağıyla Kuzey Atlas Okyanusu nun ilk kez aşılması (16-17 Mayıs)...
-Albert Cushing Read in su uçağıyla Newfoundland dan Horta ya (Asor Adaları, sonra da Lizbon a uçması...
- Kuzey Atlas Okyanusu nun İngiliz Sir John William Alcock (1892-1919) ve Sir Whitten Brown (1886-194 yönetimindeki uçakla, Saint Jhons (Newfoundland)-Clifden (İrlanda) arasında ilk kez aşılması (14-15 Haziran)...
1922-Portekizli Sacadura Cabral (1880-1924) ve Gago Coutinho yönetimindeki su uçağının Lizbon dan, Rio de Jeneiro ya uçarak Güney Atlas Okyanusu nu ilk kez aşması (30 Mart-5 Haziran)...
- Alman Martens in planörle bir saatten uzun ilk uçuşu gerçekleştirmesi (18 Ağustos)...
1923-San Diego da Lowell Smith ve J.P Richter yönetimindeki uçağa, uçuş sırasında ilk kez ikmal yapılması (26 Haziran)...
1924-Issy-Les Moulineaux da, Raoul Patoras Pescara yönetimindeki helikopterle, 10 dakikadan uzun ilk uçuşun gerçekleştirilmesi...
1926-Otomatik pilotun ve görmeden uçuşu sağlayan aygıtların gerçekleştirilmesi...
1927-Charles Lindbergh yönetimindeki Spirit of St. Louis adlı uçağın, New York-Paris arasında, Kuzey Atlas Okyanusu nu yere hiç inmeden ilk kez aşması (20-21 Mayıs)...
1929-Düz bir çizgi üstünde ilk uzun mesafe rekorunun kırılması (27-29 Eylül)...
-Dieudonne Costes ve Maurice Bellonte yönetimindeki uçak, Paris ten Çiçihar a (Çin) 7 bin 905 km lik bir uçuşu gerçekleştirdi...
-Bir füze motoruyla fırlatılan ilk uçağın, Alınan Fritz von Opel yönetiminde 3 km uçması (30 Eylül)...
1930-Dieudonne Costes ve Maurice Bellonte yönetimindeki uçağın Paris ten New York a duraklamadan ilk uçuşu gerçekleştirmesi (1-2 Eylül)...
1934-İtalya Francesco Agello (1902- 1942) yönetimindeki su uçağı Matti nin saatte 700 km hızı ilk kez aşması...
1940-Bir turboreaktörle çalışan ilk uçağın (Caproni Campini CC-I) uçması (30 Nisan)...
1944-Alman yapımı, çiftreaktörlü Messerschmitt Me-262 nin savaşa katılması (Kasım)...
-Chicaru'da Uluslararası Sivil Havacılık Antlaşması nın imzalanması (7 Aralık)
1947-ABD li Charles Yeager yönetimindeki bir füze motoruyla fırlatılan ilk uçağın (Bell X-1) uçması (14-Ekim) ve yatay uçuşta, ilk kez ses hızını aşması...
1949-Turboreaktörle çalışan ilk yolcu uçağı De Havilland 106 Comet in uçması (27 Temmuz)...
1953-Pervane kanatlarının ucunda sıkıştırılmış havanın dışarıya atılması sayesinde tepkiyle çalışan helikopter Djinin ilk uçuşu (15 Aralık)...
1954-İki Comet in, yapısal yıpranma nedeniyle, uçuş sırasında parçalanması (10 Ocak ve 8 Nisan)...
1955-Uçak çatısının gerisine yerleştirilen reaktörlerle çalışan ilk Caravelle'in uçuşu (27 Mayıs)...
1958-Alouette III adlı helikopterin ilk kez 10.000 m. yükseltinin üstüne çıkarak, 10 bin 984m. ye ulaşması (13 Haziran)...
1962-Düz bir çizgi üstünde uzun mesafe rekorunu, Okinava-Madrid arasında 20 bin 169 km uçan bir Boeing B-52 nin kırması (10-11 Ocak)...
- Taşıyıcı bir uçaktan fırlatılan füze motorlu North American X-15 in 95.936 m. ye ulaşarak yükseklik rekorunu kırması (17 Haziran)...
1965-Lockheed YF-12A nın yükselti (24.462 m ve hızı saatte 3 bin 331 buçuk km) rekorlarını kırması (1 Mart)..
1968- Sesten hızlı yolcu uçağı Tupolev TU-144 ün ilk uçuşu (31 Aralık)...
1969- Boeing 747 yolcu uçağının ilk uçuşu (9 Şubat)...
- Fransız-İngiliz yapımı Concorde yolcu uçağının ilk uçuşu (2 Mart)...
1970- Boeing 747 yolcu uçağının New York-Londra arasındaki ilk yolculuğu (22 Ocak)...
1976- Sesten hızlı Concorde yolcu uçağının düzenli uçuşlara başlaması (21 Ocak)...
1977- Tupolev TU-144 ün Moskova-Alma Ata seferi (3 bin 250 km, 1.9 Mach) (1 kasım)...
1978- Mirage 2000 in ilk uçuşu (10 Mart)...
1981- Airbus A300 yolcu uçağının ilk uçuşu (Ekim)...
1989- Bir Boeing 747-400 yolcu uçağının hiç yere inmeden 15 bin m. yükseklikte, saatte 920 km hızla Londra-Sydney arasında (17 bin 600 km) uçması (Ağustos)...
1992- Bir Concorde yolcu uçağının 12 Ekim de Lizbon'dan 7.54 te hareket ederek dünyanın çevresini 33 saat 1 dakikada dolaşıp, ertesi gün 13 Ekim de saat 16.55 te aynı yere dönmesi (tam uçuş süresi saatte ortalama 1.744,25 km hızla, her biri 90 dakika süren 6 iniş ve 48 yolcuyla 23 saat 10 dk)...


HAVACILIKTA ENLER

* En Hızlı Uçak:SR-71
Casus uçak.Temmuz 1976'da saatte 3529 kilometre hıza ulaştı.İlk uçak Wright kardeşler tarafından sadece saatte 48 km hızla uçabilmişti.
* En Hızlı Yolcu Uçağı:CONCORDE. Hizmete 1976 da giren uçağın saatteki hızı 2175 km dir.
* En Hızlı Askeri Uçak:MiG 25
Keşif görevlerinde kullanılan uçağın saatteki hızı 3400 km dir.
* En Hızlı Helikopter:WESTLAND LYNX.
Aslında helikopterler yüksek hızlar için yapılmamışlardır.Westland Lynx Ağustos 1986 da yaptığı denemede saatte 400 km hıza çıktı.
* En Yükseğe Çıkan Uçak:SR-71
Özel keşif görevlerini yapan uçak 30000 metrenin (98400 feet) üzerine çıkabiliyor.Birinci Dünya Savaşında ise uçaklar en fazla 5000 metre irtifa alabiliyorlardı.
* En Büyük Uçak:AN-225
Kargo taşıma amaçlı kullanılan Rus yapımı 6 motorlu An-225 in toplam kalkış ağırlığı 600 tondur.
* En Büyük Yolcu Uçağı:BOEING 747
Tümü ekonomik sınıf olursa yaklaşık 600 yolcu alabilen uçağın kalkış ağırlığı 400 tondur.
* En Büyük Kanatlar:HUGHES H4
Denize inip kalkabilen bu uçağın kanatlarının uzunluğu, yani kanat açıklığı 97,51 metredir. Bu uçağın 8 motoru vardır.İlk kalkışından sonra ancak 914 metre gidebildi ve bir daha da uçamadı.
* En Kalabalık Havalimanı:CHİCAGO OHARE
Yaklaşık 70 milyonun üzerinde yolcu kapasitesine sahip ve yılda 1 milyondan fazla iniş-kalkış gerçekleşiyor.
[b]