-->
 
 
Ana Menü
 
 

Türk Havacılık Sitesi

Kaptan Egitim Dokumanlari

Turkpilotlar Kaptan Egitim Dokumanlari

"First Officerden Kaptan Rutbesıne Gececek Pilotlarımız Bu Bilgileri Mayıs Ayına Kadar Çalışabılırler Mayısta Kaptanlık Sınavları Olacaktır..."

1-Atc (Hava Trafik Kontrolörü) nin tanımı:

                                        I.    ATC nedir? Ne yapar?

                                       II.    Observer ve dinleme

                                     III.    Atc görev sahaları ve Türkiye hava sahası

                                     IV.    Servis süresince yardım alma

2-Teorik dersler:

                                        I.    ATIS

                                       II.    Metar

                                     III.    Hızlar

                                     IV.    Uçuş seviyeleri ve Altimetre

                                       V.    Squak (Transponder)

                                     VI.    VFR/IFR Uçuş teorisi

                                    VII.    Hold (Bekleme) ve orbit

                                  VIII.    Airways

                                     IX.    İletişim

a.        Türkçe

b.        İngilizce

c.        Diğer örnekler

3-Chart okuma:

                                        I.    Meydan chartları

                                       II.    Yaklaşma chartları

                                     III.    SID/STAR prosedür chartları

TEMEL ATC TEORİK BİLGİ

1-ATC(HAVA TRAFİK KONTROLÖRÜ)NİN TANIMI

I: ATC nedir? Ne yapar?

ATC (Air Traffic Controller) hava trafik kontrolörü, hava sahalarındaki trafikleri yöneten ve gerekli hizmet veren birimdir. Meydan ve FIR in tüm trafik hareketlerini, koordinasyonu, uçuşların emniyetli ve kurallara uygun şekilde yapılmasını sağlar. Her bir aktif ATC radyo frekansları kullanarak pilotlarla sesli olarak iletişim kurar ve bu frekanslar chartlar aracılığı ile ilan edilir. Havacılığın temel birimlerinden olan ATC hizmeti sanal uçuşlarda da aynı şekilde uygulanır ve uçulan bölgede aktif olarak hizmet veren ATC lere bağlanmak ve onun denetiminde uçuşu yapmak pilotlar için mecburidir. Aktif ATC olmayan yerlerde pilotlar UNICOM ortak frekansını (122.800) kullanarak diğer pilotlarla olan iletişimi yazılı olarak sağlarlar.

Bir kontrolörlün konuşma biçimi, performansını göz önünde bulundurduğumuzda çok önemlidir. Her zaman açık ve net olmaya çalısın; “ııı,” “mmh” gibi sesler çıkarmaktan kaçının. Konuşurken olabildiğince kısa ve öz olun. Standart havacılık terminolojisinde bulunmayan ibareler kullanmaktan kaçının ve talimatlarınızı mümkün olduğunca kısa tutun. Özellikle frekansınızda birçok pilot olduğunda, her pilota zamanında cevap verebilmek için talimatlarınızı kısaltmak ve hızlı konuşmak zorunda kalabilirsiniz. “Descend and maintain 3000 feet by QNH 1019” yerine “Descend 3000, 1019” veya “Good evening, radar contact, climb and maintain flight level 090, turn left heading 270 initially” yerine “Radar contact, climb 90, turn left 270” gibi talimatlar vererek, mantıklı kısaltmalar yapın. Bunun gibi bir durumda, anlaşılabilir olduğunuz sürece hızlı ve akıcı konuşmaya çalısın. İki istasyonun es zamanlı olarak konuşması durumunda, pilotlardan tekrar etmelerini talep edin. Her zaman radyo disiplinini muhafaza edin. Eğer vermeniz gereken acil bir talimat varsa veya radyo disiplinini sağlamak istiyorsanız, “Break Break!” ibaresini kullanın. Eğer üst düzey aciliyet gerektiren bir acil durum meydana gelirse tüm istasyonlardan radyo sessizliği talep edin. Eğer birden fazla talimatı arka arkaya veriyorsanız, talimatları “Break” ibaresini kullanarak ayırın. Bir örnek şu şekilde verilebilir.  “Turkish One Eight Zero Six, on the present heading, cleared ILSDME approach runway 06, descend on glide. Break, Onur Air Zero Eight One proceed ATCOS, reduce speed 200, break, Atlasjet Four Zero One Three descend 3000 feet by 1019, turn right heading 030, speed 190”.  Muhaberatta problem yasıyorsanız, örnekteki gibi talimatınızın önemli bölümlerini tekrarlayın. “Turkish Niner Two Five, Turkish Niner Two Five, proceed CEK, descend Flight Level 060, proceed CEK, Level 060.” Sesinizin kalitesinden emin değilseniz, sizinle temasa geçen pilotlardan radyo kontrolü talep edin. Frekansınızda herhangi bir pilot varsa, özel görüşmelere izin vermeyin. Bununla birlikte, kısa ve acil anonslara izin vermek sizin sorumluluğunuzdadır

II: Observer ve dinleme

 

 

Siz ATC hizmetine başlarken bu hizmeti veren arkadaşların kanallarında sesli iletişimi dinleyerek pratik kazanabilir ve aynı zamanda radar ekranından observer (gözlemci) olarak bağlanarak konuşulanla yapılanları takip edebilirsiniz. Bağlantı callsing ı örnek olarak LTBA_OBS veya LTBB_OBS gibi sonu OBS ile olan bağlantılardır. Fırsat buldukça bunun tekrarlayarak kendinizi geliştirebilirsiniz. 

III: Atc görev sahaları ve Türkiye hava sahası

Genel olarak kullanılan hava trafik hizmeti ve bunların görev sahaları aşağıda verilmiştir. Buna göre:

Delevery Kontrol: Uçuş için gerekli yol izlerinin (clerance) alındığı bölümdür ve görevleri izin verme işlemleri ile sınırlıdır.

Ground Kontrol (Yer): Yerdeki trafikleri denetler ve görev alanları Motor çalıştırma ve Pushback ten itibaren taksi müsaadesine kadar sınırlıdır.

Tower Kontrol (Kule): Aktif pist içindeki ve meydan bölgesindeki 10nm lik trafikleri (meydan turu yapanlar dahil) denetlerler.

Approach Kontrol (Yaklaşma): Meydan chartlarında belirlenen kendi kontrol sahalarında ki tüm trafikleri ayrılma ve yaklaşma işlemlerini yaptırmakla yükümlüdür.

Center Kontrol (Bölge): FIR bölgesi içindeki, APP kontrol sahası üstündeki (yaklaşık FL160 ve üstü uçan trafikler) ve transit geçiş yapan trafikleri kontrol eder da belirlidir.

Fakat bazı FIR lerde veya meydanlarda hizmet bölümlere ayrılarak kolaylaştırılmış böylelikle daha güvenli servis verilmiştir. Bunları örnekleyecek olursak APP sektörünü arrival ve aproach (ayrılan ve yaklaşan) ikiye bölünür ve arrival sadece ayrılan trafikleri aproach ise sadece yaklaşan trafiklere hizmet verir. Aynı şekilde Center hizmetleri de bölümlere ayrılarak kontrol kolaylaştırılmıştır. Sanal uçuşlarda normal günlerde yukarıdaki sektörler kullanılırken, yoğun günlerde ATC operasyon bölümü bilgilendirmesi dâhilinde sektör bölümlemeleri yapılır.

IVAO üzerinde Türkiye’de verilen hava trafik servisi yeniden gözden geçirildi ve sanal kontrolörlüğe uyarlandı. Türkiye’nin çok geniş bir hava sahasına, çok sayıda meydana, CTR’a ve TMA’ya sahip olmasını göz önünde bulundurduğumuzda, her meydana hava trafik servisi sağlamak özellikle ACC kontrolörleri için gerçek dışı, zor ve sıkıcı olmaktadır. Bu yüzden, kontrolörlerin iş yükünü azaltacak ve onları çok sayıda meydana es zamanlı olarak hava trafik servisi sağlama zorunluluğundan kurtaracak bazı kurallar ve kolaylıklar belirlenmiştir.

IVAO-TR kontrolörleri, ACC olarak çalıştıklarında, Yeşilköy ve Antalya CTR’ları dışında hiçbir CTR’a hava trafik servisi sağlamak zorunda değildirler. Bir başka deyişle, pilotlar kendi sorumluluklarında motor çalıştır, taksi yapar, aktif pistten kalkar ve havalandıkları anda ACC ile temasa geçebilirler. Fakat ACC kontrolörleri tüm düz uçuşta, tırmanışta ve inişteki tüm uçaklara, CTA’nın veya CTA’nın içindeki bir TMA’da kaldıkları sürece hava trafik servisi vermek zorundadırlar. Örneğin, bir kontrolör, İstanbul ACC (LTBB_CTR) olarak çalışğında, Yeşilköy CTR dışında hiçbir CTR’a hava trafik servisi vermek zorunda değildir, fakat yine de tüm TMA’lardan ve CTA’dan sorumludur.

IVAO-TR kontrolörleri, APP olarak çalıştıklarında, ana meydanın CTR’ına hava trafik servisi vermek zorundadır, fakat diger TMA içindeki diğer CTR’lara hava trafik servisi sağlamak zorunda değildir. Örnegin, Yesilköy APP (LTBA_APP) olarak çalısan bir kontrolör, Gökçen, Bursa-Yenişehir, Hezarfen ve Çorlu CTR’larına hava trafik servisi vermek zorunda değildir, fakat hala Yeşilköy CTR TMA’nın bütününden sorumludur.

IVAC’taki bir bağlantı problemi durumunda kontrolörler, radar tanımı yeniden sağlanana kadar kör hesap ile hava trafik servisi vermeye devam edebilirler. Bu yüzden tüm kontrolörler kör hesap ve radarsız kontrol prosedürlerini bilmelidirler.

Türkiye’de FSS mevcut değildir. Tüm ACC ve APP kontrolörleri trafiklerin kontrolünden, bilgilendirilmesinden, uyarılmasından ve ayrımından sorumludurlar. TWR kontrolörleri CTR’larından, trafik raporlarından ve hava durumu bilgilendirmesinden sorumludurlar. GND ve DEL kontrolörleri ise, sadece yer kontrol, bilgilendirme ve rota izinlerinin verilmesinden sorumludurlar.

Şimdi Türkiye hava sahası için kullanılan sektör ve meydan bölümlerine bir bakalım. Türk hava sahası iki FIR’a (Uçuş Bilgi Bölgesi) bölünmüştür: İstanbul FIR ve Ankara FIR. İstanbul FIR’ın bir adet ACC (Saha Kontrol Merkezi) bulunmaktadır ve bu da iki ana sektöre ayrılmıştır: İstanbul ACC Kuzey (İstanbul ACC) ve İstanbul ACC Güney (İzmir ACC). Aynı şekilde, Ankara ACC de üç ana sektöre ayrılmıştır: Ankara ACC Batı, Ankara ACC Doğu ve Ankara ACC Güney.

Türk hava sahasında sınıflandırılma yapılmamıştır. Kontrollü bir hava sahasına girecek tüm IFR ve VFR uçaklar transponder ve iki yönlü muhaberat için radyoya sahip olmalıdırlar. İstanbul ACC ve Menderes APP arasındaki LOA’a göre UG80 hava trafik koridorunda Doğu’ya uçuşlar çift uçuş seviyelerinde, Batı’ya olan uçuşlar ise tek uçuş seviyelerinde yapılmalıdır. Bu yüzden İstanbul-İzmir, İstanbul-Dalaman ve İstanbul-Bodrum uçuşları, UG80 koridorundan geçilmesi durumunda, genel uçuş seviyesi kuralına zıt olarak uçulacaktır. Türkiye hava sahasında ki sektörlerin bağlantı callsign ve frekansları aşağıda verilmiştir.

 

 

 

Saha Kontrol Sektörleri

              İstanbul güney LTBB_S_CTR

119,500


              İstanbul kuzey LTBB_N_CTR

132,400


              İstanbul center LTBB_CTR

132,150


              Ankara LTAA_CTR

128,100


                          LTAA_N_CTR

130,400


                          LTAA_W_CTR

133,550


                          LTAA_C_CTR

131,050


                          LTAA_S_CTR

128,800


                          LTAA_NE_CTR

127,300


                          LTAA_SE_CTR

127,950


 

 

 

Uluslararası Meydan Sektörleri

Yeşilköy DEL LTBA_DEL 121.700

Yeşilköy GND LTBA_GND 121.800

Yeşilköy TWR LTBA_TWR 118.100

Yeşilköy APP LTBA_APP 126.400

Antalya GND LTAI_GND 121.900

Antalya TWR LTAI_TWR 126.100

Antalya APP LTAI_APP 122.050

Esenboğa GND LTAC_GND 121.900

Esenboğa TWR LTAC_TWR 118.100

Esenboğa APP LTAC_APP 119.100

Menderes GND LTBJ_GND 121.900

Menderes TWR LTBJ_TWR 118.100

Menderes APP LTBJ_GND 120.100

Dalaman GND LTBS_GND 121.900

Dalaman TWR LTBS_TWR 118.500

Dalaman APP LTBS_APP 119.225

Milas TWR LTFE_TWR 124.200

Gökçen GND LTFJ_GND 121.750

Gökçen TWR LTFJ_TWR 118.800

Adana TWR LTAF_TWR 121.100

Isparta TWR LTFC_TWR 119.200

Çorlu GND LTBU_GND 121.900

Çorlu TWR LTBU_TWR 122.100

Tuz köy TWR / APP LTAZ_TWR 119.000

Trabzon GND LTCG_GND 121.900

Trabzon TWR / APP LTCG_TWR 120.100

 

 

 

İç hat Meydan Sektörleri

Adıyaman TWR LTCP_TWR 119.050

Ağrı TWR LTCO_TWR 118.475

Edremit TWR LTFD_TWR 119.700

Bursa - Yenişehir TWR / APP LTBR_TWR 122.100

Elazığ TWR / APP LTCA_TWR 118.100

Erzincan TWR LTCD_TWR 118.500

Anadolu TWR LTBY_TWR 123.750

Oğuzeli TWR / APP LTAJ_TWR 120.100

İskenderun TWR LTAK_TWR 118.000

Hazarfen TWR LTBW_TWR 118.250

Efes TWR LTFB_TWR 131.000

Kahramanmaraş TWR LTCN_TWR 118.750

Kars TWR LTCF_TWR 122.400

Mardin TWR LTCR_TWR 118.650

Çarşamba GND LTFH_GND 121.700

Çarşamba TWR LTFH_TWR 118.350

Çarşamba APP LTFH_APP 118.175

Siirt TWR LTCL_TWR 132.050

Sinop TWR / APP LTCM_TWR 126.300

Şanlıurfa TWR LTCH_TWR 121.900

Tokat TWR LTAW_TWR 118.700

Uşak TWR LTBO_TWR 121.425

Van TWR / APP LTCI_TWR 122.700

Çaycuma TWR LTAS_TWR 119.550

 

 

 

Askeri/Sivil Meydan Sektörleri

Çanakkale TWR LTBH_TWR 123.600

Çardak TWR LTAY_TWR 118.600

Diyarbakır TWR LTCC_TWR 118.100

Diyarbakır APP LTCC_APP 122.100

Erzurum TWR / APP LTCE_TWR 118.100

Erkilet TWR / APP LTAU_TWR 122.100

Erhaç TWR / APP LTAT_TWR 122.100

Muş TWR / APP LTCK_TWR 122.100

Sivas TWR LTAR_TWR 118.100

 

 

 

Askeri Meydan Sektörleri

İncirlik TWR LTAG_TWR 129.400

İncirlik APP LTAG_APP 126.500

Afyon TWR / APP LTAH_TWR 122.100

Merzifon TWR / APP LTAP_TWR 122.100

Akıncı TWR LTAE_TWR 122.100

Etimesgut TWR LTAD_TWR 122.100

Güvercinlik TWR LTAB_TWR 132.000

Balıkesir TWR / APP LTBF_TWR 122.100

Bandırma TWR / APP LTBG_TWR 122.100

Batman TWR LTCJ_TWR 122.100

Bodrum TWR LTBV_TWR 126.000

Eskişehir TWR / APP LTBI_TWR 122.100

Çiğli TWR LTBL_TWR 122.100

Gaziemir TWR LTBK_TWR 120.500

Kaklıç TWR LTFA_TWR 122.100

Topel TWR LTBQ_TWR 122.100

Konya TWR / APP LTAN_TWR 122.100

Kütahya TWR / APP LTBN_TWR 122.100

Akhisar TWR LTBT_TWR 122.100

Yalova TWR LTBP_TWR 122.100

IV: Servis süresince yardım alma

 

 

Ivao da hava trafik hizmeti verirken oluşacak sıkıntılar karşısında yöneticilerden veya supervisor lardan yardım alınır. Ivao da yapılan uçuşlarda pilot atc kontrol sahasına girdiği andan itibaren atc ile temasa geçmelidir. Eğer geçmediği durumda bu durum sizin trafik hizmetinizi aksatıyorsa o zaman supervisor yardım komutu ile(.wallop mesaj) yardım istenerek durum bildirilir. Böyle bir durumda pilotun bağlantısı kopartılma işlemine kadar supervisor tarafından çözüm aranır. Yok eğer pilotun size bağlanması sizi o an için etkilemiyorsa, o zaman pilota zaman vermeniz gerekir. Çünkü ivao da yapılan uçuşlarda 15dk içinde atc veya personel çağrılarına cevap verme zorunluluğu vardır. Bu özellikle uzun uçuşlarda ihtiyaç duyulacak bir zamandır (cocpit başından ayrılma ihtiyaç giderme gibi). Bu süre sonunda pilot yine size bağlanmaz ise o zaman yardım alabilirsiniz. Hizmet ile ilgili herhangi bir bilgiye ihtiyaç duyar ve cevabını bulamazsanız o zaman yerel bir yöneticiye başvurabilirsiniz. Tüm supervisor ve yöneticilere ulaşmak için atc penceresinden yararlanabilirsiniz. Yerel yöneticiler özel callsign larla bağlanırlar (TR-TC, TR-DIR, TR-AOC gibi) .   

 

2-Teorik dersler:

I: ATIS

ATIS (Automatic Terminal Information Service); Türkçe tanımını Otomatik Terminal Bilgi Servisi olarak yapabiliriz. ATIS, terminal sahalarında hizmet veren, hava trafik birimleri tarafından düzenlenen ve yayınlanan, meydan, hava durumu, kullanılan pistler, intikal irtifası ve intikal seviyesi vb bilgileri içeren belirlenmiş gerçekte bir VHF frekansı üzerinden yayınlanır. Sanalda ise yazılı olarak yayınlanır, pilot atc nin kanalına bağlandığında veya ivap üzerinde alarak kullanır.

ATIS bir havaalanı ile ilgili bilgileri kapsar. Bu mesaj bir harf ile tanımlanır ve hava durumunda, kullanılan pistlerde, vb. belirgin bir değişiklik olana kadar geçerliliğini korur. Günün ilk ATIS mesajı INFORMATION ALPHA, ikinci ATIS mesajı INFORMATION BRAVO, değişiklikleri takiben INFORMATION CHARLIE, DELTA…vb. seklinde ZULU ‘ya kadar devam eder ve tekrar başa dönecek şekilde süreç devam eder.

Her bir meydan için farklı ATIS mesajları oluşturulur. Bir ATIS mesajı birden çok meydan bilgisini kapsamaz. Bu mesaj genellikle Yer veya Kule Kontrol tarafından oluşturulur.

ATIS mesajı aşağıdaki bilgileri içerir

 • Havaalanının adı ve mesajın yayınlanmaya başladığı saat (UTC).

Kullanılan pistler

İntikal Seviyesi (Transition Level)

Diğer bilgiler

Hava durumu

 

            Sanal ortamda her bir hava trafik kontrolörü kendi ATIS mesajını yaratır ve bir yazı metni ile yayınlar fakat gerçek şartlarda ATIS mesajı VHF kanalından ve belirlenmiş bir frekans üzerinden sesli olarak yayınlanır. Sanal ortamda ATIS mesajı belirli verilerden derlenmiştir gerçek şartlardakine nazaran kısaltılmıştır.

 

 

 

Örnek :

tr.ts.ivao.aero/LTBA_APP

This is Istanbul Atatürk Approach information Bravo at 1300Z.

LTBA 111230Z 360/06KT 9999 FEW030 SCT060 24/16 QNH1016 NOSIG

Departure rwy 36R / Landing rwy 36R.

Transition Level 55.

Advice controller you have Information Bravo at initial contact.

Yukarıda verdiğimiz örnekteki ATIS mesajının ilk satırı kullanılan Team speak kanalı ve takiben hizmet verilen sektörün adını göstermektedir. (tr.ts.ivao.aero/LTBA_APP ,

İkinci satırda sektörün adı (İstanbul Atatürk Approach), ATIS mesajının harf kodu ve saati gösterilmektedir. Bravo.

Üçüncü satır ilgili meydan ile ilgili meteoroloji raporunu (METAR) vermektedir.

Dördüncü satırda kalkışlar ve inişler için kullanılan pistler.

Beşinci satırda da intikal seviyesi belirtilmiştir. İntikal seviyeleri her meydanın kendine ait seviyesi o anki qnh değerine göre hesaplanarak pilotlara verilir. Pilotlar bu seviyenin altında yerel gnh ı altimetrelerine ayarlamalarıdır. Dolayısı ile siz TL değerinin altına alçalma verirken ve pilot kalkış işlemini yapmadan öce Qnh değerini pilotun ayarlaması bildirilir. Aşağıda TA/TL tablosu verilmiştir. Buna göre ATIS hazırlarken yerel QNH değerine bakarak gerekli TL değerini bulabilirsiniz.



II: Metar

Metar, havacılıkta en önemli konulardan biridir. Hava durumuna göre sektör hizmetini planlar rüzgâr, görüş veya sis gibi etkenlere bağlı olarak kararlar veririz. Kullanılan pistin seçimi bile rüzgârın yönüne ve şiddetine göre hesaplanır. Özellikle rüzgar yönü her değiştiğinde kullandığımız pistleri değiştir ve diğer alt ve üst sektörlere bildiririz. Yine aynı şekilde görüş ve bulut tavanına göre VFR/IFR ayrımı haber trafikleri bilgilendiririz. ATC pilotların bildirdiği türbülans ve ağır hava şartlarını not ederek ona göre posisyon alır ve bir sonraki trafikleri bilgilendirir. Bu kontrol hizmeti sırasında uygulanması gereken önemli bir kuraldır. Aşağıda bir metarın açılımını ve içindeki bilgilerin anlam ve tanımlarını göreceksiniz. Burada küçük bir hatırlatma ile kullanılan pist örneğini vermek istiyorum. Diyelim ki LTBA (İstanbul Atatük) de kullanacağımız pisti seçmek için önce rüzgâr ve mevcut pistlere bakalım. Meydan pistleri 18/36 ve 06/24 dür. Diyelim ki rüzgâr 02005kt (020 derece 05kt) buna göre kullanılacak pisti seçerken dikkat edilecek nokta, rüzgârın yönünün mevcut olan pistlere en yakın hangisi ise onu seçmektir. Bu durumda pist 36 olacaktır. Eğer rüzgâr 03005 olsaydı o zaman hem 36 hem 06 kullanabilirsiniz 5kt ye kadar rüzgâr sakin olarak kabul edilebilir ve bu durumda uygun pistte siz karar verebilirsiniz. Şimdi metarlarda verilen kodların açılımlarına bakalım.

 

 

METAR RAPORU VE KODLARI

 

Meydan Kodları:   LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

Havalimanlarını ve hava alanlarını tanımlayabilmek için 4 harften ICAO kodu kullanılmaktadır. Burada LFPO, Orly havaalanının ICAO kodudur.

1.Harf: Dünya üzerinde bulunduğu sektörü(Fransa L sektöründedir).

2.Harf: Bulunduğu sektördeki ülke ismini(F, Fransa).

3.Harf: Ülke içinde bulunduğu sahayı(Orly, Fransa’daki P sahasında).

4.Harf: Havaalanının adını.(Orly için O).

 

Gün ve Saat:  LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

Yukarıdaki meteoroloji rasadı ilgili ayın 4. Günü saat 1300Z(UTC) itibari ile hava durumunu göstermektedir

04 = Ayın dördüncü günü olduğunu belirtir.

1300 = Z (UTC) cinsinden saati belirtir.

 

Rüzgar:  LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

Rüzgâr 360°’den 20kts (knots) hızla esmektedir.1 knot = 1.852 metre

00000KT = Rüzgâr sakin.

27010G25KT = 270°’den 10 kts hamlesi 25 kts.

VRB03KT = Değişik (Variable) yönlerden 3 kts.

36020KT 320V040 = Rüzgâr 360°’den 20 kt,320° ve 040° arasında değişken.

 

Görüş Mesafesi: LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

Görüş 1200 metre,26 pisti görüş mesafesi (Runway Visual Range) 400 metre.

4000 = 4000 metre (5 kilometre ve altındaki görüş mesafeleri metre olarak ifade edilir.)

09SM = Görüş 09 Statues Miles.

0000 = Görüş mesafesi 50 metreden az.

9999 = Görüş mesafesi 10 km’den fazla.

4000NE = Görüş mesafesi kuzeydoğuya doğru 4000 metre.

1400S 4000N = Görüş mesafesi güneye doğru 1400 metre, kuzeye doğru 4000 metre.

R25/M0075 = Pist Görüş Mesafesi (RVR),25 pistinde 75 m ’den az.

R33L/P1500 = Pist Görüş mesafesi, 33 Sol pistinde, 1500 m ‘den fazla.

R16R/1000D = Pist Görüş Mesafesi, 16 Sag pistinde 1000 metre, görüş şüyor. (D=Azalma)

R33C/0900N = Pist Görüş Mesafesi, 33 Merkez pistinde 900 m, değişiklik beklenmiyor. (N= Değişiklik yok)

R27/0150V0300U = Pist Görüş Mesafesi, 27 Pisti için 150 m ile 300m arasında değişken (V =Variable), görüş artıyor. (U= Artma)

VV002 = Dikey görüş mesafesi 200 feet.

 

 

 

Önemli Hava Hadiseleri: LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

Yukarıdaki raporda şiddetli sağanak yağış olduğu belirtilmektedir. Yağışın şiddeti:+ = Şiddetli- = Hafif

VC = Meydan çevresinde veya etrafında (8km’ye kadar).Vicinity.

BC = Parçalı

BL = Savrulan

DR = Sürüklenen

FZ = Aşırı soğumuş, dondurucu

MI = Sığ

SH = Sağanaklar

TS = Oraj

Yağısın Tipi:

DZ = Çisenti

DU = Geniş alana ayılmış toz

SA = Kum

SS = Kum Fırtınası

GR = Dolu (Çapı > 5 mm)

GS = Dolu (Çapı < 5 mm)

IC = Buz kristali

RA = Yağmur

SG = Kar greni

SN = Kar

Diğer hava olayları:

BR = Pus (Görüş 1000 m den 3000 m ye kadar)

HZ = Toz Pusu(Görüş<3000 m)

DU = Tozlu

FG = Sis (Görüş < 1000 m)

FU = Duman (Görüş < 3000 m)

 

 

 

Bulutlar ve Bulut Tavanı: LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

4000 feet’te parçalı bulutlu, Kuleli Kümülüs

                Bulutluluk Miktarı:

FEW = Az bulutlu

SCT = Parçalı bulutlu

BKN = Parçalı çok bulutlu

OVC = Kapalı

OVC/// = Sema Kapalı, bulutlar havalimanı seviyesinde.

SKC = Sema açık

CAVOK = Bulut tavanı ve görüş OK.Ceiling and Visibility OK)

Bulut tipleri:

CB = Kümülünimbus

TCU = Kuleli (yüksek) Kümülüs veya Yoğun Kümülüs

 

 

 

Hava ve isba Sıcaklığı: LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

Hava sıcaklığı 17° C, isba 15° C derece. 02/M01 = Sıcaklık 2° C,_sba -1°C derece.

M03/M05 = Sıcaklık -3°, isba -5°C derece. Sıcaklık °F (US METARs-Fahrenheit) gösterilebilir (71° mutlaka °F cinsindendir °C olması muhtemel değildir.)

 

 

Hava Basıncı: LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

QNH = 1015 hPa (hectopascals - 1 hPa = 1 mb - millibar)Ayrıca; A2985 = Altimetre QNH 29.85 inHg

 

 

 

Ek Bilgiler: LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

RETS = Geçmiş hava olayı Oraj. Metar rasat saatinden itibaren bir veya yarım saat içerisindeki fakat rasat saatinde olmayan hadiseleri rapor etmek için kullanılır.

RERA = Geçmiş hava olayı yağmur.

RESN = Geçmiş hava olayı kar.

WS TKOF RWY 26 = 26 pistinden kalkışta rüzgâr kesmesi (windshear).

WS LDG RWY 26 = 26 pistine inişte rüzgâr kesmesi (windshear).

 

 

 

Eğilim Göstergesi: LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

M2 = Pist Görüş Mesafesi Kötüleşmekte.

M = Kötüleşme,

B = iyileşme, düzelme.

0 = Maksimum rüzgâr hızı.

1 = Ortalama rüzgâr hızı ve yönü.

2 = Pist Görüş Mesafesi

3 = Bulutlar

4 = Yağış

7 = Toz fırtınası, kum fırtınası veya kar fırtınası

8 = Yağışlı veya yağışsız fırtına

9 = Bora, ani fırtına.

 

Pist Durumu: LFPO 041300 36020KT 1200 R26/0400 +RASH BKN040TCU 17/15 Q1015 RETS M2 26741299

26 pisti, buzlu (7),51% ile 100% arası buzlu(4),kalınlığı 12 mm, Frenleme durumu kesin değil (99).

1. ve 2. figürler = Pisti

3. figür =Pistin durumunu

4. figür = Pist üzerindeki birikintiyi, kirlilik durumunu.

5. ve 6. figürler = Birikinti miktarını.

7. ve 8.figürler=Frenleme durumunu belirtir.

0 = Pist temiz ve kuru.

1 = Nemli, yas.

2 = Islak.

3= Donmuş, don.

4 = Karlı.

5 = Islak karlı.

6=Erimiş, erimeye başlayan kar.

7 = Buzlu.

8 = Yoğun, sıkı kar.

9 = Birikmiş Kar

/ = Belirsiz.

1 = 10% dan az

2 = 11 ile25% arası

5 = 26 ile50% arası

9 = 51 ile100% arası

/ = Belirsiz.

01-90=milimetre

92 = 10 cm

93 = 15 cm

94 = 20 cm

95 = 25 cm

96 = 30 cm

97 = 35 cm

98 = 40 cm

99 = Belirsiz

// =Ölçülemeyen

01 ile 90 =Katsayı 0.01’den0.90’a.veya

95 = iyi

94 = Orta, iyi eğilimli

93 = Orta

92 = Orta, zayıf eğilimli

91 = Zayıf

99 = Kesin olmayan

//= Bilinmeyen

III: Hızlar

Havacılıkta kullanılan temel hızlar aşağıda verilmiştir. Siz radar ekranı sırasında pilotun callsign ı yanında okuduğunuz değer TAS değeridir ve buna göre gösterge süratini hesaplayabilirsiniz. 10000 feet altında hız sabitlemesi 250IAS dir. Siz kontrolünüz sırasında ister pilot tarafından gelen istekle ister sizin trafik yönetiminiz gereği trafik müsaitse hız sınırlamasını kaldırabilirsiniz. Hız trafik ayırmada kullanılan önemli bir tekniktir. Unutmayın hız arttıkça pilotun dönüş açısı artacak, o yüzden dönüş verirken bununda hesaba katmanız gerekmektedir.

Gösterge sürati (IAS indicated airspeed): Uçağın göstergesinde okunan sürat

Gerçek haca sürati (TAS True airspeed): Uçağın irtifa farkı ve sıcaklıkla oluşan sürati

Kabaca TAS= Her 1000 feet de gösterge hızının %2 si kadar artar. Örnek IAS=300kt %2 si 6kt, uçuş seviyesi 30000 feet yani 30000/1000=30 kademe

Her kademede 6kt artarsa 30*6=180kt 180+300(IAS)=480kt yapar.

Yer sürati (GS Ground speed): Yer sürati. GS= TAS+- Rüzgarın şiddeti

Mach hızı (Mach number): Ses hızı standart koşullarda deniz seviyesinde ses

sürati 661 Kt’a eşittir

VI: Uçuş seviyeleri ve Altimetre

Altimetre ile ilgili 3 kavramı bilmek gerekiyor. Bunlar Altude ve QNH, Hight ve QFE, Flight Level ve Standart basınç.

HIGHT VE QFE: Bir uçağın herhangi bir yüzeyden (yer, bina, meydan gibi) olan yüksekliğidir. AGL (above ground level) olarak ifade edilir. QFE atmosfer basıncıdır ve QFE altimetreye ayarlandığında altimetreden yerden olan yükseklik okunur. Uçak yerdeyken altimetre 0 dır.

ALTITUDE VE QNH: Altıtude uçağın deniz seviyesinden olan yüksekliğidir ve aynı zamanda elevation olarak da adlandırılır. QNH ise yerel hava basıncıdır. QNH ayarlandığında altimetreden deniz seviyesinden olan yükseklik okunur.

FLIGHT LEVEL VE STANDART BASINÇ: Bir uçağın isobaric yüzeyden(ortak basınçta tüm alanı gören seviye). Standart basınç 1013,25 hPa veya 29.92 in Hg dır. Bir uçak standart basınç ayarlandığında altimetreden okunan değer deniz seviyesinden olan yüksekliğin Altitude değil Flight level değeridir. Tüm uçaklarda, Transition level (TL) değerinin altında yerel QNH ayarlamalı, üzerinde ise standart altimetre ayarlamalıdır.

TRASITION LEVEL(TL) VE TRANSITION ALTITUDE: Ta değeri her bir uçuş bölgesi tarafından belirlenen seviyedir. TL ise bu değerin yerel basınçla değişen değeridir ve bir tablo yardımı ile hesaplanır. Bu tablo yukarıda ATIS bölümünde verilmiştir. Her pilot Tl değerinin altında yerel altimetreyi (QNH) ayarlamak zorundadır. Aksi durumda inişlerde yada trafik ayırmalarda size sıkıntı ve tehlike oluşturur.

UÇUŞ SEVİYELERİ: Havacılıkta uçuş seviyeleri doğu ve batı olarak ayarlanmış ve bunlar bir sistem altında toplanmıştır. Bu sisteme RVSM ve CVSM denir. Ve dünyanın birçok bölgesinde uçuşlar RVSM ile yapılır sadece bazı bölgeler CVSM ile yapılır. Türkiye RVSM ye dâhildir. Aşağıda RVSM için IFR ve VFR uçuşların seviyeleri gösterilmiştir. Pilotlar clerance verirken yada seviye değişimleri verirken bu kurala göre vermelisiniz.



V: Squak (Transponder)

Squak veya transponder bir uçakla ilgili yer, hız, yükseklik veya diğer bilgilerin radar ekranı üzerinde okunabilmesi için kullanılan koddur. Her bir uçağa atc tarafından bir kod verilir. Bu kodlar 0 ie 7 rakamları arasında olur(8 ve 9 yoktur). Sanal uçuşlarda atc olmayan yerlerde squak kod 2000 dır. Tüm vfr trafiklere Türkiye de 1200 dan başlayan kodlar verilir. Aşağıda Türkiye hava sahasında kullanılan sqauk kodları verilmiştir.

 

 

Radar Çagrı Kodu     Birim Çagrı Kodu   SSR Kodu    SSR Kodu    SSR Kodu

 

 

                                                                   (Varıslar)     (Kalkıslar)      (Transit)

İstanbul Radar           İstanbul ACC            5301-5377     5301-5377    5301-5377

 Ankara Radar            Ankara ACC             2301-2377    2301-2377     2301-2377

Yeşilköy Radar           Yeşilköy APP           0701-0777    0501-0577     5301-5377

 Antalya Radar            Antalya APP            2301-2377    2301-2377     2301-2377

Esenboğa Radar        Esenboğa APP        1401-1477     4301-4377    2301-2377

 Menderes Radar        Menderes APP        1001-1077    5301-5377     5301-5377

Yukarıda ismi geçmeyen diğer tüm radarlarda, üstlerinde çalışan ACC'nin SSR kodları verilecektir.

Uçuşları boyunca kontrollü hava sahasına girmeyecek olan uçaklara SSR kodları tahsis edilmeyecektir.

Uçuşlarının bir bölümünü veya tamamını kontrollü hava sahasında geçirecek VFR uçaklara 1200 kodu tahsis edilecektir.

Uçuşlarının bir bölümünü veya tamamını kontrollü hava sahasında geçirecek IFR uçaklara yukarıda belirtilen kodlar tahsis edilecektir.

 

 

 

Herkesin bilmesi gereken acil squak kodları vardır.

7700: acil durumlarda uçağa bağlanan ve yardım istenen koddur. Ekranda pilot üzerinde resimdeki gibi çıkar. 7600: radyo arızası durumunda kullanılan koddur. Ekranda pilot üzerinde resimdeki gibi çıkar.
7500: bir uçağın kaçırılması durumunda kullanılan koddur. Ekranda pilot üzerinde COMFAIL yazarak çıkar.


Squak aktif piste girip, tüm uçuşu boyunca ve pisti terk edinceye kadar her zaman on, yani Charlie konumunda olmalıdır. Yukarıdaki resim gibi Charlie konumunda pilot ismi tıklanmadığı zaman callsign ve irtifa bilgisi okunur. Üzeri tıklandığı zaman ise üstten alta doğru callsign, irtifa, hız ve kullanılan uçak tipi okunur.


Yerde iken ise, off yani standby konumunda olmalıdır. Standby konumunda eğer Lavel optiondan  show squak stby seçilmiş ise sadece callsign, eğer seçilmemişse sadece nokta olarak gözükür. Ayrıca squak ın değişik modları da vardır ve buna göre ekranda okunacak değerler değişim gösterebilir.





 

 

Bazı durumlarda radar da uçak bilgileri okunmaz. Böyle durumlarda squak ident istenir. Pilot ident tuşuna bastığında radar ekranında uçağın isim ve bilgileri kırmızı olarak yanıp söner. Uçuş planı göndermeyen uçakların ivac da sadece squak kodları görülür ve FSTR den planları okuyamazsını. VFR plan hazırlayan uçaklarda 1200 kod bağladığında sadece saquk kodları ile görünür. Böyle durumda squak kodu 1201 den başlayarak vermek bilgileri okumanıza yardımcı olur. Squak kod girmeyen yani default kod 2000 olan uçaklarında bilgilerine kod girilinceye kadar ulaşamaya biliriniz  

VI: VFR/IFR Uçuş teorisi

VFR (Visial flight rules) görerek yapılan uçuşlardır. VFR uçuşlar VMC (visual meteorological condition) görerek meteorolojik şartlarda yapılır. IFR (Instrument flight rules) ise aletli yapılan uçuşlardır. IFR uçuşlar IMC (Instrumental meteorogical condition) aletli meteorolojik şartlarda yapılır. Gerçek havacılıkta VFR uçuşlara gün batımından gün doğumuna kadar izin verilmemesine rağmen, VFR uçuş izin talepleri IVAO sunucularında günün herhangi bir anında onaylanmalıdır. VFR uçuşlar FL200 üzerinde yapılamaz. Askeri VFR uçuşları RVSM yüzünden FL290 üzerinde yapılamaz. VMC aşağıdaki kısıtlamalarla belirlenmiştir.

Minimum tavan 1500 fit

Minimum rüyet 5000 metre

 

IMC bu değerlerin altındaki herhangi bir hava koşulu olarak belirlenmiştir. IMC mevcut olduğunda, VFR uçuş izni verilemez. Bunun yerine, kontrolörler S-VFR izinleri vermeli ve ilgili ayırmaları yapmalıdırlar. Askeri veya sivil bir TMA’ya giriş yapacak olan, hava trafik koridorları dışında uçan IFR ve tüm VFR uçaklar, TMA kontrol birimiyle 10 dakika önceden temasa geçmeli ve aşağıdaki bilgiyi iletmelidirler:

TMA’ya giriş noktası ve zamanı, Uçuş seviyesi ve koşulları, Varış meydanı TMA içerisindeyse ETA, varış meydanı TMA dışında ise TMA’dan çıkış noktasına varış zamanı, TMA içinde uçacaksa rota.

Eğer bir pilot, kontrollü bir hava sahasına giriş yaptıktan sonra kontrolörle temasa geçmiyor ve çağrılara veya Guard frekansındaki mesaja cevap vermiyorsa, kontrolör pilotun sunucudan düşürülmesi amacıyla bir Supervisor çağırma hakkına sahiptir.

VII: Hold (Bekleme) ve orbit

Bekleme usulleri (HOLD): Hold (bekleme) atc tarafından trafiği ayırmak için kullanılır. Ayrıca pilotlar yaklaşma sırasında herhangi bir sebepten gecikmeye ihtiyaç duyması halinde hold yapabilirler. Hold fazladan yakıt harcaması ve zaman gerektirdiğinden gerekmedikçe yapılmaz. Atc mümkün olduğu kadar yatay veya dikey ayırmalarla trafikleri kontrol ederler. Eğer hold gereken durum söz konusu olduğunda o zaman hold yapılacak noktalar chartlarda belirtildiği gibi veya atc nin belirlediği şekilde yapılması gerekir. Demek istenen hold yaparken giriş ve çıkış uçuş başları, hız sabitlemesi, yükseklik ve hold süresi önceden belirlenir. Bu ya atc tarafından ya da chartlarda belirlenmiş şekilde yapılır. Hold yapılırken hold yapılacak nokta önceden belirlenir. Bu bir intersection. Vor ya da ndb olabilir. Bu noktalar üzerinde yapılacak hold işlemi için hold a giriş ve başlama teknikleri sizin noktaya varış yönünüze göre değişiklik gösterebilir. Buna hold a giriş teknikleri denir. Aşağıda resimlerle geliş yönünüze göre yapılan teknikler gösterilmiştir. Burada şekil üzerinde kesik kesik olan noktalar üzerinden giriş tekniği uygulanır. Standart hold dönüşleri sağdan yapılır.



Hold yaparken önemli olan noktalara bir göz atalım;

Hold a giriş: Yaklaşma şekline göre yukarıda gösterilen hold yapılacak nokta üzerinde ki başlama noktasına geliş.

Zamanlama: standart hold yaparken zamanlama çok önemlidir. Standart dönüş açışı saniyede 3 derece, inbound leg de gidilecek süre 14000 feet altında 1 dk 14000 feet üzerinde 1.5 dk dır ve outbound leg de aynısıdır.

Inbound leg: Hold noktasına geldikten sonra yapılan ilk dönüşten sonraki hat.

Outbound leg: inbound leg den sonra yapılan dönüşte noktaya doğru olan hat.

Hold dan çıkış: Hold işlemi bittikten sonra bir sonraki noktaya olan uçuş hattı.

 

Orbit:Orbit yine atc veya pilotların ihtiyaç duymaları halinde yapılan bekleme usullerindendir. Kısaca belirlenmiş bir nokta üzerinde uçağı 360 derece dönüş yaptırarak ( olduğu yerde tam dönüş) başlangıç noktasına dönmektir. Bu şekilde bu işlem sırasında gecikme sağlanmış olur. 

 

 

VIII: Airways

 

 

Havacılıkta aynı kara yolları gibi hava yolları vardır. Bunlar güvenli bir uçuş için hazırlanmış ve enroute chartlarda gösterilmiştir. Rota dediğimiz kavram, bu yollar üzerinden geçer. Her bir yolun bir adı vardır ve kodlanmıştır. Bu yolların kesişme noktalarını yada geçiş noktalarını VOR, NDB yada intersection dediğimiz, istasyon yada fix noktaları oluşturur. Uçuş planlarına bu yol isimleri girilerek hazırlanmıştır. Örnek BIG VG80 BERGO. Burada VG80 yolun ismidir ve plana göre VG80 a BIG vor dan girilerek BERGO intersection dan çıkılacağı anlamı verilir. Şu anda gerçek hava yolu rotaları Ivao database yetkili personel tarafından girilmiştir. Pilotlar bu rotaları kullanarak uçarlar. Ama her rota database de olmadığından, pilot kendi rotasını çıkarabilir. Atc olarak siz bu planları, trafiklerin uygunluğuna göre onaylayabilirsiniz. Radar ekranında pilotun rota bilgilerini uçağın üzerine sağ tıklayarak REQ ROUTE tuşuna basarak ekran üzerinde görebilirsiniz. Bazen pilotlar rota bacaklarını yanlış sıralama ile girmeleri neticesinde rotada yanlışlıklar olabilir. Bu şekilde müdahale ederek rotayı düzelttirebilirsiniz.  

IX: İletişim

Bu bölümde geçen tüm konuşma örnekleri Berk Bingöl , Burak Akidil , Teoman Sancar tarafından yazılmıştır. All Rights Reserved THYVA-Turkish Virtual Airlines 2003©

           Bu dokümanda İSTANBUL - ANTALYA rotasında bir örnek uçuş alınarak Pilot - ATC konuşmaları verilmiştir. Pilot - ATC konuşmalarında en önemli nokta tam olarak readback verilmesidir. Aşağıdaki örnekte de görüleceği üzere Pilot ATC'den aldığı her komuta birebir tekrar etmektedir. Güvenli bir uçuşun ilk şartı düzgün Pilot_ATC komünikasyonudur. ATC bir uçağa komut verdiğinde bu komutun hemen uygulanması amacı ile vermiştir. Bu nedenle ATC size bir komut verdiğinde önce uygulamaya başlayın sonra readback yapın. ATC olmadığı durumlarda Pilotlar mutlak surette 122.800 Unicom frekansına geçip bulundukları pozisyonu ve/veya uyguladıkları prosedürleri diğer pilotları haberdar etmek amacıyla bu frekanstan bildirmelidirler.

a.Türkçe:

 

 

UÇUŞ: THY420 LTBA-LTAI

 

 

ISTANBUL GROUND ILE BAGLANTI (121.70)

Pilot: Atatürk ground iyi akşamlar. THY420 iç hatlar 110 numaralı kapıda park halinde, Antalya için yol müsaadesi. Information Bravo alındı. Motor çalıştırma ve Push Back için hazırım.

Ground: THY420 iyi akşamlar. Antalya için planlanan şekilde girdiğiniz serbestsiniz. Kalkışa müteakip YAA2S SID , önceliklli seviyeFL120, squawk 1035. Devam edin.

VEYA: THY420 iyi akşamlar. Antalya için planlanan şekilde girdiğiniz serbestsiniz, rwy 18’den kalkışa müteakip pist doğrultusunda (rwy heading) öncelikli seviye FL120 squawk 1035, (Bu durumda ATC size en uygun yoldan havalimanından uzaklaştıracak vektörü kalktıktan sonra verecektir.)

Pilot: Readback yapar yani tüm söylenenleri aynen ATC’ye tekrar eder.

Ground: Readback doğru. Rwy18 için motor çalıştırma push back serbest. Rwy18 için taksi’ye hazır olunca ikaz edin.

Pilot: Motor çalıştırma push&back onaylandı. Rwy 18 için taksi’ye hazır olunca ikaz edeceğim.

Pilot: THY420 İstanbul Ground taxi için hazırım.

Ground: THY420 Rwy 18’e Kilo, Delta Hotel yolu ile bekleme noktasına taksi serbest qnh1018

Pilot: THY420 Rwy 18 için Kilo, Delta Hotel yolu ile bekleme noktasına taksi serbest qnh1018.

Ground: THY420 readback doğru. İstanbul Tower ile 118.10 üzerinden temasa geçin iyi uçuşlar.

Pilot:THY420 anlaşıldı teşekkürler Tower ile 118.10 ‘den temasa geçiyorum.

 

 

 

TOWER (118.10)

Pilot: İstanbul Tower iyi akşamlar THY420 sizinle.

Tower: Rwy18 bekleme noktası ikaz edin.

Pilot: Rwy18 bekleme noktasında ikaz edilecek.

Pilot: İstanbul kule THY420 Rwy 18 bekleme noktası kalkış için hazırım.

Tower: Anlaşıldı. Rwy 18 pistine giriş kalkış serbest rüzgar 170’den 05 kt kalkışa müteakip 121.1’den İstanbul Approach ile temasa geçin.

Pilot: THY420 rüzgâr alındı. Rwy 18’e giriş kalkış serbest. Kalkışa müteakip 121.1’den Approach ile temasa geçilecek.

 

 

APPROACH- (121.10)

Pilot: THY420 airborne YAA2S SID ile FL120’e tırmanışa devam ediyorum

VEYA ATC clearance ‘da SID vermedi ise: THY420 airborne rwy hdg ‘de FL120’a tırmanışa devam ediyorum.

APP: THY420 radar contact kuruldu. FL120’a devam edin.

VEYA: SID verilmedi ise ATC vector vererek uçağı YAA’ya yönlendirir.

Pilot: THY420 FL120’a devam ediyorum.

APP: THY420 FL160’a tırmanış serbest ISTANBUL CENTER ile 119.3 ‘den temasa geçin.

Pilot: THY420 FL160’a tırmanış serbest ISTANBUL CENTER ile 119.3 ‘den temasa geçeceğim.

 

 

 

CENTER- (119.30)

Pilot: İyi akşamlar İstanbul Center, THY420 FL100 ‘dan FL160 için tırmanışa devam ediyorum.

CTR: THY420 radar teması sağlandı. FL 270 yükselin ve FP’deki gibi devam edin.

Pilot: THY420 FL 270 yükseliyorum. KFK Vor’a devam edeceğim.

CTR: THY420 radar service sona erdi. FP’ninıza gore devam edin.

Pilot: THY420 FP’na gore devam edilecek. İyi akşamlar..

 

 

 

ANTALYA –APP İLE TEMASA GEÇENE KADAR FLIGHT PLAN TAKİP EDİLİR.

 

 

ANTALYA APPROACH (128.30 veya 122.05)

Pilot: THY420 Antalya Apporach İyi akşamlar. FL270 ‘de Alfa ile alçalma için hazırım.

APP. THY420 iyi akşamlar direkt GEY NDB ‘ye devam edin. FL110 alçalma serbest.

Pilot: THY420 direkt GEY NDB ‘ye devam ediyorum. FL270’ı FL110 için terk ediyorum.

APP: THY420 GEY NDB ‘yi müteakip rwy 36R için sola 120 başa dönün, 8000 feet alçalmaya devam, süratinizi 230’e düşürün.

Pilot: THY420 GEY NDB ‘yi müteakip rwy 36R için sola 120 baş, 8000 feet alçalmaya devam , sürati 230’e düşürüyorum..

APP: Mutabık.

Pilot: THY420 8000 feet’e yaklaşıyorum.

APP: THY420 3000’e alçalma serbest QNH 1014 milibar.

Pilot: THY 420 3000’e alçalma serbest QNH 1014 milibar.

APP: THY420 Pist başına 15 mil’de sola 330’a dönün rwy 36r ILS serbest . Full establish ikaz edin .

Pilot: Pist başına 15 mil’de sola 330, rwy 36r ILS serbest . ILS full establish’de ikaz edilecek.

Pilot: THY420 Rwy 36R için full establish

APP: THY420 Antalya Tower 126.10 ile temasa geçip yaklaşmaya devam edin. Hayırlı inişler.

Pilot: THY420 Antalya Tower 126.10 ile temasa geçiyorum iyi akşamlar

 

 

 

ANTALYA- TOWER (126.10)

Pilot: THY420 Antalya tower iyi akşamlar. Rwy 36R full establish 12 mil.

Tower: THY420 iyi akşamlar yaklaşmaya devam edin 4 nm 'de ikaz edin. Rüzgâr 350/8 kt.

Pilot: THY420 Rüzgâr 350/8 kt. 4nm ikaz edilecek.

Pilot: THY420 4nm

Tower: THY420 Rwy36R ‘ye iniş serbest Rüzgar 350/8 kt.

Pilot: THY420, Rüzgâr alındı. Rwy36R’ye iniş serbest.

Tower: THY420 Pisti terk edince ikaz edin.

Pilot: THY420 Pist terk edildi.

Tower: THY420 121.9’dan Ground ile temasa geçin.

Pilot: THY420 121.9’dan Ground ile temasa geçiliyor. İyi akşamlar.

 

 

ANTALYA - GROUND (121.90)

Pilot: THY420 Ground iyi akşamlar RWY36R terk edildi.

Ground: THY420 Antalya ‘ya hoş geldiniz. Park pozisyonu 30 için Alfa Lima, Bravo yolu ile taksi serbest.

Pilot: THY420 Park pozisyonu 30 için Alfa Lima, Bravo yolu ile taksi serbest.

Pilot: THY420 motor kapatma müsaadesi.

Ground: THY420 Motor kapatma serbest. FP’niz …. İtibariyle kapandı. İyi akşamlar

Pilot: THY420 Motor kapatma serbest iyi akşamlar.

b.İngilizce

 

 

FLIGHT: THY420 LTBA-LTAI

 

 

 

 

 

CONTACT WITH GROUND (121.70)

Pilot: Atatürk ground have a good evening. THY420 at domestic terminal gate 110, info rmation BRAVO received request clearance to Antalya . Ready for pushback &start up.

Ground: THY420 good evening. You are clear to your destination Antalya via YAA1S as filed, initially climb and maintain flight level one two zero, squawk one zero three five QNH one zero one six milibar. Go head.

or: THY420 you are clear to your destination via flight plan route expect rwy 18 for departure, initially climb and maintain FL one two zero on runway heading , QNH……

Pilot: Full_Readback

Ground: All correct (readback) start up and pushback approaved for rwy 18 report ready for taxi.

Pilot: Start up and push back approved I will call you back for taxi clearance.

Pilot: THY420 Ground ready for taxi.

Ground: THY420 you are clear to taxi rwy 18 via Kilo, Delta Hotel taxi way and hold short.

Pilot: THY420 clear to taxi rwy 18 via Kilo, Delta Hotel taxi way and hold short.

Ground: THY420 all correct contact with Tower on one one eight decimal one have a nice flight.

Pilot: Contact with Tower on one one eight decimal one THY420

 

 

 

TOWER (118.10)

Pilot: Good evening sir THY420 with you.

Tower: Report hold short at rwy 18

Pilot: I will report hold short position.

Pilot: Ground control THY420 holding short at Rwy 18 ready for departure.

Tower: Roger sir clear to line up and take off from Rwy 18 wind 170/05kt after take off contact with approach on one two one point one have a nice flight.

Pilot: THY420 Wind copied clear for take off Rwy18 after take off contact 121.10. have a good evening.

 

 

 

APPROACH- (121.10)

Pilot: THY420 just airborne YAA1S continue climb one two zero.

or THY420 just airborne continue climb one two zero on runway heading.

APP.: THY420 radar identified clear to climb flight level one two zero.

Pilot: THY420 Continue climb flight level one two zero.

APP: THY420 clear to climb flight level one six zero contact ISTANBUL CENTER on one one nine decimal three.

Pilot: THY420 Continue climb one six zero and contact ISTANBUL CENTER on one one nine decimal three.

 

 

 

CENTER- (119.30)

Pilot: Good evening İstanbul, THY420passing flight level one zero zero climbing one six zero.

CTR: THY420 radar contact climb and maintain two seven zero and continue as filed.

Pilot: THY420 Maintaining flight level two seven zero.on course KFK VOR.

CTR: THY420 radar service terminated continue resume your own navigation frequency chance has approved.

Pilot: THY420 roger sir frequency chance has approved have a good evening. Continue as FP until contact Antalya Approach

 

 

 

ANTALYA APPROACH (128.30 veya 122.05)

Pilot: THY420 Have a good evening sir. Maintaining flight level two seven zero info rmation Alfa has received ready for descend.

APP. THY420 good evening radar contact from present position proceed direct to GEY NDB descend to flight level one one zero.

Pilot: THY420 proceed direct to GEY NDB leaving flight level two seven zero for one one zero.

APP: THY420 10 miles to GEY NDB after GEY NDB turn left heading one two zero for rwy 36R and continue descend flight level eight thousand and reduce speed two three zero due to traffic in front of you.

Pilot: THY420 after GEY NDB turn left heading one two zero for Rwy 36R and continue descending flight level eight thousand and will reduce speed two three zero

APP: Roger sir.

Pilot: THY420 approaching flight level eight thousand.

APP: THY420 clear to descend three thousand feet on QNH 1014 milibar

Pilot: THY 420 QNH 1014 milibar descending three thousand feet.

APP: THY420 15 miles to touch down turn left heading zero three zero clear to ILS approach for rwy 36R report full establish.

Pilot: THY420 turning left heading zero three zero clear to ILS approach for rwy 36R will report full establish.

Pilot: THY420 full establish Rwy36R

APP: THY420 continue approach with minimum contact with Antalya Tower on one two six decimal one happy landing.

Pilot: THY420 contact with Antalya Tower on one two six decimal one good evening.

 

 

 

ANTALYA- TOWER (126.10)

Pilot: THY420 Antalya tower good evening sir. Passing 12 miles for Rwy 36R.

Tower: THY420 good evening sir continue approach report 4 nm. Wind 350/8 kt.

Pilot: THY420 Wind three five zero degrees eight knots will report 4 nm

Pilot: THY420 4 nm

Tower : THY420 clear to land Rwy36R wind three five zero degrees eight knots.

Pilot: Wind copied clear to land Rwy36R THY420

Tower: THY420 Report rwy vacated.

Pilot: THY420 Vacated Rwy36R

Tower: THY420 contact with ground on one two one decimal nine

Pilot : Ground on one two one decimal nine good evening THY420

 

 

 

ANTALYA - GROUND (121.90)

Pilot: THY420 Ground good evening RWY36R vacated.

Ground: THY420 welcome to Antalya clear to taxi to parking position three zero via Alfa Lima, Bravo taxi way.

Pilot: THY420 clear to taxi to parking position three zero via Alfa Lima, Bravo taxi way.

Pilot: THY420 request engine shut down.

Ground : THY420 engine shut down approved your flight plan closed at 15 good day.

Pilot : THY420 engine shut down approved. Thanks for your help sir good day.

 

c.Diğer Örnekler

 

 

SEVIYE DEGISIKLIKLERI,RAPORLAR VE (ALCALMA/TIRMANMA) ORANLARI:

A)THY215 ANK.CONTROL,CLIMB TO FLIGHT LEVEL 260 (UCUS SEVIYESI 260 A TIRMANIN.)

THY 215 ANK.CONTROL CLIMB TO REACH FL 260 AT BUK VOR (UCUS SEVIYESI 260 I BUK VOR DA ALACAK SEKILDE TIRMANIN.)

THY215 ANK.CONTROL CLIMB TO REACH FL 260 BY BUK VOR (UCUS SEVIYESI 260 I BUK VOR DA ALACAK SEKILDE TIRMANIN.)

THY215 ANK.CONTROL CLIMB TO REACH FL 260 AT 1015 (SAAT 1015 DE UCUS SEVIYESI 260 I ALACAK SEKILDE TIRMANIN.)

THY215 ISTANBUL CONTROL CLIMB TO REACH FL 260 BY 1015 (SAAT 1015 DE SEVIYEYI ALACAK SEKILDE TIRMANIN.)

THY215 IST.CONTROL REPORT LEAVING FL 260 (UCUS SEVIYESI 260 TERKEDISI RAPOR EDIN.)

THY215 IST. CONTROL REPORT REACHING FL260 (UCUS SEVIYESI 260 I ALISI RAPOR EDIN.)

THY215 ANK.CONTROL REPORT PASSING ODD FLIGHT LEVELS (TEKLI UCUS SEVIYELERINI GECISI RAPOR EDIN.)

THY215 ANK.CONTROL REPORT PASSING EVEN FLIGHT

LEVELS (CIFTLI UCUS SEVIYELERINI GECISI RAPOR EDIN.)

B)THY215 IST.CONTROL CLIMB AT 500 FEET PER MINUTE MAXIMUM (DAKIKADA MAXIMUM 500 FEET TIRMANIN.)

THY215 IST.ACC CLIMB AT 1000 FEET PER MINUTE MINIMUM (DAKIKADA MINIMUM 1000 FEET TIRMANIN)

C)THY215 ANK.CONTROL REQUEST LEVEL CHANGE FROM ISTANBUL ACC AT 1015 (SEVIYE DEGISILIGINI SAAT 1015 DE ISTANBUL ACC DEN TALEP EDIN.)

THY215 ANK.CONTROL REQUEST LEVEL CHANGE FROM ISTANBUL ACC AT TOKER (SEVIYE DEGISIKLIGINI TOKER DE ISTANBUL ACC DEN TALEP EDIN.)

D)THY215 IST.CONTROL STOP CLIMB AT FL 260 (UCUS SEVIYESI 260 DA TIRMANISI DURDURUN.)

THY215 ANK.CONTROL STOP DESCEND FL 260 (UCUS SEVIYESI 260 DA ALCALISI DURDURUN.)

E)THY215 ANK.CONTROL CONTINUE CLIMB TO FL 280 (UCUS SEVIYESI 280’A TIRMANISA DEVAM EDIN.

THY215 ANK.CONTROL CONTINUE DESCEND TO FL 280 (UCUS SEVIYESI 280 A ALCALISA DEVAM EDIN.)

F)THY215 ANK.CONTROL EXPEDITE DESCEND UNTIL PASSING FL 280 (UCUS SEVIYESI 280 I GECENE KADAR HIZLI TIRMANIN.)

THY215 IST.CONTROL EXPEDIATE DESCEND UNTIL PASSING FL 280 (UCUS SEVIYESI 280 I GECENE KADAR HIZLI ALCALIN.)

G)THY215 ANK.CONTROL WHEN READY CLIMB TO FL 280 (HAZIR OLDUGUNUZ ZAMAN UCUS SEVIYESI 280 A TIRMANIN.)

THY215 ANK.CONROL WHEN READY DESCEND TO FL 280 (HAZIR OLDUGUNUZ ZAMAN UCUS SEVIYESI 280 A ALCALIN.)

H)THY215 IST.CONTROL EXPECT DESCEND AT 1015 (MUHTEMEL ALCALMANIZ 1015 DE OLACAK.)

I)ANKARA CONTROL THY215 REQUEST DESCEND AT 1015 (SAAT 1015 DE ALCALMA TALEP EDİYORUZ.)

 

 

 

BELIRLI BIR ZAMAN VEYA YERDE BIR TALIMATIN DERHAL YAPILMASI ISTEDIGINDE:

J)THY215 ANK.CONTROL IMMIDIATELY TURN RIGHT HEADING 110 DUE TO CONFLICTED TRAFFIC. (CONFLICTED TRAFIK NEDENIYLE ACELE SAGA 110 BASA DONUN.)

THY215 ANK.CONTROL IMMIDIATELY DESCEND TO FL 260 DUE TO CONFLICTION.(CONFLICTION NEDENI ILE ACELE FL 260  ALCALIN.)

K)THY215 ANK.CONTROL AFTER PASSING BUK VOR CLIMB TO FL 260(BUK VOR I GECTIKTEN SONRA FL 260 A TIRMANIN.)

THY215 ANK.CONTROL AFTER PASSING BUK VOR DESCEND TO FL 260.(BUK VOR I GECTIKTEN SONRA FL 260 A ALCALIN.)

L)THY215 ANK.CONTROL AT BUK VOR CLIMB FL 260 (BUK VOR DA FL 260 A TIRMANIN.)

THY215 ANK.CONTROL AT BUK VOR DESCENT TO FL 260(BUK VOR DA FL 260 A ALCALIN.)

THY215 ANK.CONTROL AT 1015 CLIMB TO FL 260 ( SAAT 1015 DE FL 260 A TIRMANIN.)

THY215 ANK.CONTROL AT 1015 DESCEND TO FL 260 (SAAT 1015 DE FL 260 A ALCALIN.)

 

 

 

UYGUN OLDUGUNDA BIR TALIMATIN UYGULANMASINI ISTEMEK:

M)THY215 ANK.CONTROL WHEN READY CLIMB TO FL 260 (HAZIR OLDUGUNUZ ZAMAN FL 260 A TIRMANIN.)

THY215 ANK.KONTROL WHEN READY DECSEND TO FL 260 (HAZIR OLDUGUNUZ ZAMAN FL 260 A ALCALIN.)

 

 

 

BIR UCAKTA KENDI AYIRMASINI GOREREK VE METEOROLOJIK SARTLARI MUHAFAZA EDEREK ALCALMASI VE TIRMANMASINI ISTEMEK:

N)THY215 IST.CONTROL MAINTAIN OWN SEPERATION AND VMC DESCENT FROM FL 260 TO FL 200 (GOREREK SARTLARI VE KENDI AYIRMANIZI MUHAFAZA EDEREK FL 260 DAN FL 200 A ALCALIN.)

O)THY215 ANK.CONTROL CLIMB TO FL 350 MAINTAIN OWN SEPERATION AND VMC ABOVE FL 280 (FL 280 USTUNDE GOREREK SARTLARI VE KENDI AYIRMANIZI MUHAFAZA EDEREK FL 350 A TIRMANIN.)

 

 

 

BIR UCAGIN ATC MUSADESI VEYA TALIMATINA UYABILMESI SUPHELI OLDUGUNDA:

THY215 ANK.CONTROL CLIMB TO FL 350 IF NOT POSSIBLE MAINTAIN FL 280 AND ADVISE (FL 350 A TIRMANIN MUMKUN OLMAZSA FL 280 I MUHAFAZA EDIN VE IKAZ EDIN.)

 

 

 

Q)BIR PILOTUN BIR ATC MUSAADESI VEYA TALIMATINA UYMASI MUMKUN OLMADIGINDA:

THY215 IST.CONTROL CLIMB FL 390 (FL 390 A TIRMANIN.) IST.CONTROL THY215 UNABLE TO COMPLY (UYGULAMAM MUMKUN DEGIL.)

 

 

R)BIR ACARS RESOLUTION ADVISORY’YE UYMAK ICIN DUSEY HIZDA DEGISIKLIK YAPTIKTAN SONRA (PILOT VE KONTROLOR KONUSMASI.)

ANK.CONTROL THY215 TCAS CLIMB FL 265

THY215 ANK.CONTROL ROGER TCAS CLIMB

 

 

 

T)ACAS’IN CONFLICT SONA ERDI DUYURUSUNDAN SONRA PILOT KONTROLOR KONUSMALARI:

ANK.CONTROL THY215 RETURNING TO FL 260 (FL 260 A GERI DONUYORUM.)

U)THY215 ANK.CONTROL ACKNOWLEDGEMENT

THY215 ANK.CONTROL ROGER CLIMB TO FL 280 (ANLASILDI FL 280 A TIRMANIN.)

 

 

 

V)BIR ACAS(RA) RESOLUTION ADVISORY’YE UYGUN HAREKETIN TAMAMLANMASINDAN SONRA PILOT KONTROLOR KONUSMASI:

W)THY215 ANK.CONTROL ACKNOWLEDGEMENT (ALTERNATIVE INSTRUCTIONS)

X)ANK.CONTROL THY215 TCAS CLIMB COMPLETED FL 260 RESUMED (TCAS TIRMANISI SONA ERDI FL 260 MUHAFAZA EDILIYOR.)

 

 

 

Y)BIR ACAS RA’YE UYGUN HAREKETIN ARDINDAN ATC MUSAADESINE GERI DONDUKTEN SONRAKI PILOT KONTROLOR KONUSMASI:

THY215 ANK.CONTROL ROGER CLIMB TO FL 280 (ANLASILDI UCUS SEVIYESI 280 A TIRMANIN.)

 

 

 

Z)BIR ACAS RA NEDENI ILE BIR ATC MUSAADESINE UYMAK MUMKUN OLMADIGINDA:

ANK.CONTROL THY215 UNABLE TO COMPLY,TCAS RESOLUTION ADVISORY (TCAS RESOLUTION ADVISORY NEDENI ILE UYGULAMAM MUMKUN DEGIL.)

THY215 ANK.CONTROL ROGER

 

 

 

KONTROLUN DEVRI VEYA FREKANS DEGISIKLIGI:

A)THY215 ANK.CONTROL CONTACT ESENBOGA APPROACH 119.1 (ESENBOGA YAKLASMA 119.1 ILE TEMAS EDIN.)

B)THY215 ANK.CONTROL OVER KARGI CONTACT ISTANBUL CONTROL 119.3 (KARGI UZERINDE ISTANBUL KONTROL 119.3 ILE TEMAS EDINIZ.)

THY215 ANK.CONTROL AT BEY CONTACT ESENBOGA APPROACH 119.1 (BEY’DE ESB.YAKLASMA 119.1 ILE TEMAS EDINIZ.)

THY215 ANK.CONTROL AT 1015 CONTACT ESENBOGA APPROACH 119.1 (SAAT 1015’DE ESB.YALASMA ILE TEMAS EDINIZ.)

C)THY215 ANK.CONTROL IF NO CONTACT TRY TO FREQUENCY 119.3 (EGER TEMAS KURAMAZSANIZ 119.3 FREKANSINI DENEYIN.)

THY215 ANK.CONTROL IF NO CONTACT,REMAIN ON THIS FREQUENCY (EGER TEMAS KURAMAZSANIZ BU FREKANSI MUHAFAZA EDINIZ.)

THY215 ANK.CONTROL IF NO CONTACT,TRY AGAIN WHILE APPROACHING KARGI (EGER TEMAS KURAMAZSANIZ KARGI’YA YAKLASIRKEN TEKRAR DENEYIN.)

D)THY215 ANK.CONTROL STAND BY 119.3 FOR ISTANBUL CONTROL (ISTANBUL KONTROL 119.3 ICIN DINLEMEDE KALINIZ.)

E)ANK.CONTROL THY215 REQUEST CHANGE TO 119.1 (119.1 FREKANSINA GECMEK ISTIYORUZ.)

F)THY215 ANK.CONTROL FREQUENCY CHANGED APPROVED (FREKANS DEGISIKLIGINE SERBESTSINIZ.)

G)THY215 ANK.CONTROL MONITOR ISTANBUL CONTROL 119.3 (ISTANBUL KONTROL 119.3 FREKANSINI TAKIP EDIN.)

H)ANK.CONTROL THY215 MONITORING (TAKIP EDIYORUZ.)

I)THY215 ANK.CONTROL WHEN READY CONTACT ISTANBUL CONTROL 119.3 (HAZIR OLDUGUNUZDA 119.3 ISTANBUL KONTROL ILE TEMAS EDIN.)

J)THY215 ANK CONTROL REMAIN THIS FREQUENCY (BU FREKANSI MUHAFAZA EDIN.)

 

 

 

CAGRI ADININ DEGISTIRILMESI:

A)THY215 ANK.CONTROL CHANGE YOUR CALLSIGN TO THY253 UNTIL FURHER ADVISED (IKINCI BIR TALIMATA KADAR CAGRI ADINIZ 253 OLARAK DEGISTIRILDI.)

 

 

 

B)BIR UCAGA UCUS PLANINDA BELIRTILEN CAGRI ADINA DONMESINI BILDIRMEK:

THY253 ANK.CONTROL REVERT TO FLIGHT PLAN CALL SIGN THY215 AT BUK (BUK VOR UZERINDE UCUS PLANINIZDAKI THY215 CAGRI ADINA DONUN.)

 

 

 

TRAFIK BILGISI:

 

 

 

 

 

A)TRAFIK BILGISININ AKTARILMASI:

TRAFFIC EASTHBOUND 727 FL310 ESTIMATED AT GEM 1015 (TRAFIK DOGU YONLU 727 UCUS SEVIYESI 310 GEM VOR TAHMINISI 1015.)

B)THY215 ANK.CONTROL NO REPORTED TRAFFIC (RAPOR EDILMIS TRAFIK YOK.)

 

 

 

C)TRAFIK BILGISININ TEYIT EDILMESI:

ANK.CONTROL THY215 LOOKING OUT (ARIYORUM)

D)ANK.CONTROL THY215 TRAFFIC IN SIGHT (TRAFIK GORULDU)

E)ANK.CONTROL THY215 NEGATIVE CONTACT (TEMAS YOK.)

 

 

 

METEOROLOJIK SARTLAR:

A)THY215 IST.CONTROL WIND 030 DEGREES 10 KNOTS (RUZGAR 30 DERECEDEN 10 KNOT.)

B)THY215 IST.CONTROL WIND AT FL 310,070 DEGREES 030 KNOTS

 

 

NOT: RUZGAR,ORTALAMA HIZ VE YONU ILE BUNLARIN DEGISIKLIKLERI VERILEREK IFADE EDILIR.

C)TCEBC ESB.TWR VISIBILITY 5000M ,SW

D)RUNWAY VISUAL RANGE(OR RVR) (RVR RWY 03L 1200M.)

E)RVR 03L 1000/1100/900M.

F)R 03L 1000/1100/MISSING

G)PRESENT WEATHER:FEW 800 SCT 0400 BKN 040 OVC 001 OR SKY CLEAR

I)CAVOK

J)TEMPERATURE 18/DEW POINT 10

K)QNH 1013 hps

L)MODERATE ICING IN CLOUD

M)THY215 IST.CONTROL REPORT FLIGHT CONDITIONS

 

 

 

ORNEK:

THY215 IST.CONTROL PRESENT WEATHER AT LTBA 190430 04010 g 20 9999 CLOUD FEW 800 SCT 04000 BKN 040 IN MODERATE ICING 18/10 Q 1013 hps.

 

 

 

POZISYON BILDIRME:

 

 

 

 

 

BELIRLI BIR YERE KADAR POZISYON RAPORLARININ VERILMEMESI:

A)THY215 ANK.CONTROL PASSING GEM VOR (GEM VOR GECISI RAPOR EDINIZ.)

B)THY215 ANK.CONTROL REPORT 20 DME FROM GEM VOR (GEM VOR’DAN 20 DME’YI RAPOR EDINIZ.)

C)THY215 ANK.CONTROL REPORT PASSING 120 RADIAL FROM KFK VOR )KFK VOR’ININ 120 RADYALINI KESISI RAPOR EDIN.)

D)THY215 IST.CONTROL REPORT DISTANCE FROM KARGI (KARGI’DAN MESAFENIZI RAPOR EDIN.)

E)THY215 ANK.CONTROL REPORT DISTANCE FROM GEM VOR (GEM VOR’DAN MESAFENIZI RAPOR EDIN.)

 

 

 

MEYDAN BILGISI:

A)THY215 ESB.TWR 20 MM. DRY SNOW ON THE RUNWAY 03L 20CM SNOW BANKS TO THE BOTH SIDE OF RUNWAY BREAKING ACTION MEDIUM/GOOD/MEDIUM. (03L PISTINDE 20MM. KURU KAR VE PISTIN HER IKI TARAFINDA 20CM. KAR YIGINI VAR,FRENLEME ORTA/IYI/ORTA.)

B)THY215 ESB.TWR LANDING SURFACE WET BREAKING ACTION MEDIUM/GOOD/GOOD. (INIS YUZEYI ISLAK FRENLEME DURUMU ORTA/IYI/IYI.)

C)CAUTION THY215 ESB.TWR CONSTRUCTION WORK TO THE LEFT SIDE OF TAXIWAY A. (TAKSI YOLU A’NIN SOL TARAFINDA INSAAT CALISMALARI VAR.)

THY215 ESB.TWR CAUTION WORK IN PROGRESS AT THE END OF RUNWAY 21L (21L PISTININ SONUNDA CALISMALAR DEVAM EDIYOR.)

D)THY215 ESB.TWR WIND SHEAR WARNING REPORTED BY A310 MODERATE WIND SHEAR ON FINAL APPROACH COURSE AT 1015. (WIND SHEAR UYARISI SAAT 1015’DE SON YAKLASMA COURSE’UNDA A310 TIPINDEKI BIR UCAK TARAFINDAN ORTA SIDDETTE WIND SHEAR RAPOR EDILDI.)

E)THY215 ESB.TWR CAUTION BIRD HAZARD ON DEPARTURE PATH RWY 03L FROM LEFT TO RIGHT (DIKKAT 03L PISTI KALKIS PATH’INI SOLADAN SAGA KATEDEN KUS TEHLIKESI VAR.)

F)THY215 ESB.TWR RUNWAY REPORT AT 1015 RUNWAY 03L SLUSH UP TO 2 MILIMETRES BREAKING ACTION MEDIUM TO POOR. (SAAT 1015 PIST RAPORU RWY 03L ‘DA 2MM.DEN FAZLA SULU KAR VAR FRENLEME DURUMU ORTA/ ZAYIF.)

G)THY215 ESB.TWR BREAKING ACTION REPORTED BY B727 AT 1015 GOOD/MEDIUM/GOOD.(FRENLEME DURUMU SAAT 1015’DE B727 TARAFINDAN IYI/ORTA/IYI OLARAK RAPOR EDILDI.)

H)THY215 ESB.TWR RUNWAY 03L WET SNOW.(03L PISTINDE SULU KAR VAR.)

 

 

 

MUSAADE VERILMESI:

A)ANKARA ACC CLEARS THY215 TO DETINATION AIRPORT VIA FLIGHT PLAN ROUTE FL 260 HAY1A DEPARTURE SQUAWK A2621.

B)THY215 ESB.TWR CLEARED DESTINATION AIRPORT VIA VG8 FL220 PETAR DEPARTURE SQUAWK A2221

C)THY215 ESB.APP RECLEARED TO FL 280 TO TOKER

D)THY215 ANK.CONTROL RECLEARED VR32 TO KFK VOR.

E)TC BCE ESB.YAKLASMA ENTER CONTROL AREA VIA HAY AT FL90 (KONTROL SAHASINA HAYMANA YOLU ILE FL90 DA GIRIN.)

F)TC BCE ESB.YAKLASMA LEAVE CONTROL AREA AT FL150.(KONTROL SAHASINI FL150 DA TERKEDIN.)

G)TC BCE ESB.YAKLASMA JOIN AIRWAY VG8 AT RAMAN AT LEVEL 190. (VG8 YOLUNA RAMAN’DA UCUS SEVIYESI 190 DA GIRIN.)

 

 

 

ROTA VE MUSAADE LIMITININ ELIRTILMESI:

A)THY215 ANK.CONTROL PROCEED FROM KARGI TO MUT (MUT’A KARGI YOLU ILE DEVAM EDIN.)

B)THY215 ANK.CONTROL PROCEED TO MUT VIA KFK VOR.(MUT’A KFK VOR YOLU ILE DEVAM EDINIZ.)

C)THY215 ANK.CONTROL PROCEED TO MUT VIA FLIGHT PLANNED ROUTE (MUT VOR’A PLANINIZDAKI YOLLARDAN DEVAM EDINIZ.)

D)THY215 ANK.CONTROL FL350 NOT AVAILABLE DUE TO CONFLICTED TRAFFIC.(UCUS SEVIYESI

FL50 CONFLICTED TRAFIK NEDENIYLE MUMKUN DEGIL.)

 

 

BELIRTILEN SEVIYELERIN MUHAFAZASI:

A)THY215 ANK.CONTROL MAINTAIN FL190 TO GEM VOR (UCUS SEVIYESI 190’I GEM’DE MUHAFAZA EDIN.)

B)THY215 ANK.CONTROL MAINTAIN FLIGHT LEVEL 280 UNTIL PASSING KFK VOR (UCUS SEVIYESI 280’I KFK VOR’I GECENE KADAR MUHAFAZA EDIN.)

C)THY215 ANK.CONTROL MAINTAIN FL 280 UNTIL ADVISED BY ISTANBUL CONTROL (ISTANBUL KONTROL IKAZ EDINCEYE KADAR UCUS SEVIYESI 280’I MUHAFAZA EDIN.)

D)THY215 ANK.CONTROL MAINTAIN FLIGHT LEVEL 280 UNTIL TIME 1005 (SAAT 1005’E KADAR UCUS SEVIYESI 280’I MUHAFAZA EDIN.)

E)THY215 ANK.CONTROL MAINTAIN FL 280 UNTIL FURTHER ADVISED.(IKINCI BIR IKAZA KADAR UCUS SEVIYESI 280’I MUHAFAZA EDIN.)

F)THY215 ANK.CONTROL MAINTAIN FL280 WHILE IN CONTROLLED AIRSPACE.(KONTROLLU HAVA SAHASI ICINDE IKEN UCUS SEVIYESI 280’I MUHAFAZA EDIN.)

G)MAINTAIN AT LEAST 1000 FEET ABOVE THY215

 

 

 

MUHAFAZA EDILEN SEVIYELERIN TANIMLANMASI:

A)THY215 ANK.CONTROL CROSS KFK VOR AT FL 280 (KFK VOR’INI UCUS SEVIYESI 280’DA GECINIZ.)

B)THY215 ANK.CONTROL CROSS KFK VOR ABOVE FL 280 (KFK VOR’U UCUS SEVIYESI 280’IN UZERINDE GECINIZ.)

C)THY215 ANK.CONTROL CRUISE CLIMB BETWEEN FL 260 AND FL 310 (UCUS SEVIYESI 260 VE 310 ARASINI NORMAL SURATLE TIRMANIN.)

D)THY215 ANK.CONTROL CRUISE CLIMB ABOVE FL310 (FL 310 UZERINI NORMAL SURATLE TIRMANIN.)

E)THY215 ANK.CONTROL CROSS 20NM ERZ VOR AT 310 (ERZ VOR’DAN 20NM’I FL310’DA GECIN.) THY215 ANK.CONTROL CROSS 20NM ERZ VOR ABOVE FL310.(ERZ VOR’A 20DME’DE FL 310’IN UZERINDE GECIN.)

 

 

 

ACIL DURUM ALCALMASI:

A)ANK.CONTROL THY215 EMERGENCY DESCENT TO FL310.

B)ENERGENCY DESCENT AT GEM VOR ALL AIRCRAFT BELOW FL310 WITHIN 40DME OF GEM VOR LEAVE IMMIDIATELY 30DME NORTH OF AIRWAY.(GEM VOR’A 40DME ICINDE UCUS SEVIYESI 310 ALTINDAKI TUM UCAKLAR ACIL DURUM ALCALMASI NEDENI ILE YOLUN 30NM KUZEYINE GIDIN.)

 

 

 

EGER ISTENILDIKTEN HEMEN SONRA BIR MUSAADE VERILMIYORSA:

A)THY215 ANK.CONTROL EXPECT CLEARENCE AT TIME 1015.(BEKLENEN MUSAADE SAAT 1015’DE OLACAK.)

B)TERMINAL GECIKMELERI ICIN YOLDA ZAMAN KAYBETTIRMEK AMACIYLA: THY215 ANK.CONTROL AT 1015 DESCENT TO FL210 FOR ENROUTE DELAY OF 2 MINUTES.(YOLDA 2 DAKIKALIK ZAMAN KAYBETTIRMEK ICIN SAAT 1015’DE UCUS SEVIYESI 210’A ALCALIN.)

 

 

 

AYIRMA TALIMATLARI:

A)THY215 ANK.CONTROL CROSS KARGI AT 1015(KARGI’YI 1015’DE GECINIZ.)

B)THY215 ANK.CONTROL ADVISE IF ABLE TO CROSS KARGI AT 1015(KARGI2YI 1015’DE GECEBILIRSENIZ IKAZ EDIN.)

C)THY215 ANK.CONTROL MAINTAIN MACH 80. (MACH 80.’I MUHAFAZA EDIN.)

 

 

 

YAKLASMA KONTROL HIZMETLERI:

A)THY215 ESB.APP AFTER DEPARTURE TURN RIGHT HEADING 110 (KALKISDAN SONRA SAGA UCUS BASI 110’A DONUN.) THY215 ESB.APP AFTER DEPARTURE TURN LEFT HEADING 040.(KALKISDAN SONRA SOLA UCUS BASI 040’A DONUN.)

B)THY215 ESB.APP TURN RIGHT HEADING 310(SAGA UCUS BASI 310’A DONUN.)

C)THY215 ESB.APP TRACK 310 FROM BUK VOR UNTIL REACHING FL 210 BEFORE SETTING HEADING.

D)THY215 ESB.APP SET HEADING AT TIME 1015.

THY215 ESB.APP SET HEADING BEFORE TIME 1015

THY215 ESB.APP SET HEADING LATER THAN TIME 1015

E)THY215 ESB.APP SET HEADING TO KFK VOR AT TIME 1015

THY215 ESB.APP SET HEADING DIRECT TO KFK VOR LATER THAN TIME 1015.

F)THY215 ESB.APP AFTER PASSING FL200 SET HEADING TO KFK VOR.

G)THY215 ESB.APP CLEARED TO GEM VIA RAMAN.

 

 

 

YAKLSAMA TALIMATLARI:

A)THY215 ESB.APP CLEARED VIA BEY TO ANK NDB(ANK NDB’YE BEY YOLU ILE SERBESTSINIZ.)

B)THY215 ESB.APP CLEARED TO ANK VIA BEY(BEY YOLU ILE ANK’YE SERSESTSINIZ.)

C)THY215 ESB.APP CLEARED VIA VG8 TO GEM (GEM’E VG8 ILE SERBESTSINIZ.)

D)THY215 ESB.APPCLEARED ILS APPRAOCH RWY 03L(RWY 03L ILS YAKLAMASINA SERBESTSINIZ.)

E)THY215 ESB.APP CLEARED APPROACH 03L.

F)THY215 ESB.APP COMMENCE APPROACH AT 1015(YAKLASMAYA 1015’DE BASLAYACAKSINIZ.)

G)ESB.APP THY215 REQUEST STRAIGHT IN APPROACH (DIREKT YAKLASMA TALEP EDIYORUZ.)

H) THY215 ESB.APP CLEARED STRAIGHT IN APPROACH RWY 03L(03L ICIN DIREKT YAKLASMAYA SERBESTSINIZ.)

I)THY215 ESB.APP REPORT VISIUAL

J)THY215 ESB.APP REPORT RUNWAY IN SIGHTS(PIST GORUS IKAZ.)

THY215 ESB.APP REPORT RUNWAY LIGHTS IN SIGHT(PIST ISIKLARINI GORUSU RAPOR EDINIZ.)

K)ESB.APP THY215 REQUEST VISUAL APPROACH(GOREREK YAKLASMA TALEP EDIYORUZ.)

L)THY215 ESB.APP CLEARED VISUAL APPROACH RUNWAY 03L.(03L PISTI ICIN GOREREK YAKLASMA SERBESTSINIZ.)

M)THY215 ESB.APP REPORT ANK NDB OUTBOUND.

N)ESB.APP THY215 REQUEST VMC DESCEND (GOREREK SARTLARDA ALCALMA TALEP EDIYORUZ.)

O)THY215 ESB.APP MAINTAIN OWN SEPERATION AND VMC (KENDI AYIRIMINIZI MUHAFAZA EDIN.)

P)THY215 ESB.APP MAINTAIN VMC(GOREREK SARTLARI MUHAFAZA EDIN.)

Q)THY215 ESB.APP ARE YOU FAMILIAR WITH ILS APPROACH PROCEDURE .(ILS YAKLASMA USULUNU BILIYORMUSUNUZ).

 

 

 

BEKLEME TALIMATLARI:

 

 

 

 

 

GOREREK:

A)THY215 ESB.APP HOLD VISUAL OVER ANK NDB. TCBCE ESB.APP HOLD VISUAL BETWWEN HAY AND TELVO.

 

 

 

BIR FASILITE VEYA FIX UZERINDEKI YAYINLANMIS BEKLEME USULLERI:

B)THY215 ESB.APP HOLD AT BUK VOR AT FL 100 EXPECTED APPROACH TIME AT 1015.

C)ESB.APP THY215 REQUEST HOLDING INSTRUCTIONS.(BEKLEME TALIMATI TALEP EDIYORUZ.)

 

 

 

MUHTEMEL YAKLASMA ZAMANI:

A)THY215 ESB.APP CLEARED ANK NDB AT FL90 NO DELAY EXPECTED.

B)THY215 ESB.APP EXPECTED APPROACH TIME 1005 (MUHTEMEL YAKLASMA ZAMANI 1005)

C)THY215 ESB.APP REVISED EXPECTED APPROACH TIME 1009.

D)THY215 ESB.APP DELAY NOT DETERMINED DUE TO STATIC AIRCRAFT ON THE RUNWAY.)

 

 

 

UCAGIN TANIMLANMASI:

A)T-CA ESB.TWR SHOW LANDING LIGHT.

B)T-CA ESB.TWR ACKNOWLEDGE BY FLASHING LANDING LIGHTS.

 

 

 

MOTOR CALISTIRMA USULLERI:

 

 

 

 

 

MOTOR CALISTIRMAK ICIN IZIN ISTEMEK:

A)ESB.TWR THY215 REQUEST START UP.(MOTOR CALISTIRMA TALEP EDIYORUZ.

B)THY215 ESB.TWR START UP APPROVED.(MOTOR CALISTIRMA TALEBINIZ KABUL EDILDI.)

C)THY215 ESB.TWR START UP AT 0815(MOTOR CALISTIRMA SAAT 0815’DE OLACAK.)

D)THY215 ESB.TWR START UP AT OWN DISCRETION(MOTOR CALISTIRMA KENDI INSIYATIFINIZDEDIR.)

E)THY215 ESB.TWR EXPECTED DEPARTURE AT 0815 START UP OWN DISCREDITION.(MUHTEMEL KALKISINIZ SAAT 0815’DE OLACAK MOTOR CALISTIRMA KENDI INSIYATIFINIZDEDIR.)

 

 

 

PUSHBACK KURALLARI:

A)ESB.TWR THY215 STAND NUMBER 5 REQUEST PUSBACK.

B)THY215 ESB.TWR PUSBACK APPROVED.

C)THY215 ESB.TWR STANBYE.

D)THY215 ESB.TWR PUSGBACK AT OWN DISCREDITION.

 

 

 

KALKIS ICIN SAAT KONTROLU VEYA MEYDAN BILGISI ISTEMEK:

A)ESB.TWR THY215 REQUEST TIME CHECK.

B)THY215 ESB.TWR TIME 1005.

C)ESB.TWR THY215 REQUEST DEPARTURE INFORMATION(ATIS OLMADIGI ZAMAN.)

D)THY215 ESB.TWR RWY 03L WIND 030 DEGREES 10 KNOTS QNH 1013hps TEMPRATURE 15/DEW POINT 5 RVR 1800

 

 

TAKSI USULLERI:

 

 

 

 

 

KALKIS ICIN:

A)ESB.GROUND THY215 737 STAND NUMBER 4 REQUEST TAXI. THY215 ESB.GND TAXI VIA TAXIWAY A TO HOLDING POINT RWY 03L WIND 030 DEGREES 10 KNOTS QNH 1010 TEMPRATURE 15 DEW POINT 08.

B)ESB.GND TCBEY STAND NUMBER 10 REQUEST FOR VFR LOCAL FLIGHT.

C)TCBEY ESB.GND TAXI TO HOLDING POINT RWY 03L TIME 1015.

 

 

 

DETAYLI TAXI TALIMATLARI GEREKTIGINDE:

D)ESB.GND THY215 B727 REQUEST DETAILED TAXI INSTRUCTIONS.

E)THY215 ESB.GND TAXI VIA TAXI WAY A TO HOLDING POINT RWY 03L TIME 1015.

 

 

 

BIR PISTI KATETMEK:

A)ESB.TWR THY215 REQUEST CROSS RUNWAY 03L (03L PISTINI KATEDIS MUSAADESI TALEP EDIYORUZ.)

B)THY215 ESB.TWR CROSS RUNWAY 03L REPORT RUNWAY VECATED(03L PISTINI KATEDIN TERKEDISI RAPOR EDIN.)

C)THY215 ESB.TWR EXPEDITE CROSSING RWY 03L TRAFFIC A310 3NM FINAL (03L PISTINI HIZLI KATEDIN TRAFIK SON YAKLASMA 3NM’DE) ESB.TWR THY215 RUNWAY VECATED(PIST TERKEDILDI.)

 

 

 

KALKIS HAZIRLIGI:

A)THY215 ESB.TWR UNABLE TO ISSUE RAMAN1A DEPARTURE DUE TO TRAFFIC(TRAFIK NEDENYLE RAMAN1A KALKISI VEREMIYORUM)

B)THY215 ESB.TWR REPORT WHEN READY FOR DEPARTURE (KALKISA HAZIR OLUSU RAPOR EDIN.)

C)THY215 ESB.TWR ARE YOU READY?(HAZIRMISINIZ?)

D)THY215 ESB.TWR ARE YOU READY IMMIDIATELY DEPARTURE?(ACIL KALKISA HAZIRMISINIZ?)

E)ESB.TWR THY215 READY.

F)THY215 ESB.TWR WAIT DUE TO LANDING AIRCRAFT ON SHORT FINAL.(SON YAKLASMADAKI INIS TRAFIGI NEDENIYLE BEKLEYIN.

G)THY215 ESB.TWR LINE UP RWY 03L(03L PISTINE GIRIN.)

I)THY215 ESB.TWR LINE UP BE READY FOR IMMIDIATE DEPARTURE(PISTE GIRIN VE ACIL KALKISA HAZIR OLUN.)

J)THY215 ESB.TWR BEHIND THE LANDING 727 ON SHORT FINAL LINE UP AND BEHIND.(SON YAKLASMADAKI 727’NIN ARKASINDAN PISTE GIRIN.) ESB.TWR THY215 BEHIND THE LANDING AIRCRAFT LINING UP.)

K)THY215 ESB.TWR THAT’S CORRECT.

L)THY215 ESB.TWR I SAY AGAIN.

 

KALKIS IZNI:

 

 

 

KARISMA IHTIMALI OLDUGUNDA:

A)THY215 ESB.TWR CLEARED FOR TAKE OFF REPORT AIRBORNE.(KALKISA SERBESTSINIZ,KALKISI RAPOR EDIN.)

B)THY215 ESB.TWR CLEARED FOR TAKE OFF RUNWAY 03L(03L PISTINE KALKISA SERBESTSINIZ.)

 

 

 

KALKIS MUSAADESI UYULMADIGINDA:

C)THY215 ESB.TWR TAKE OFF IMMIDIATELY OR VECATE RUNWAY.(HEMEN KALKIN VEYA PISTI TERKEDIN.)

D)THY215 ESB.TWR TAKE OFF IMMIDIATELY OR HOLD SHORT OF RUNWAY 03L(HEMEN KALKIN VEYA PISTE GIRMEYIN.

 

 

 

KALKIS IZNIN IPTAL EDILMESI:

E)THY215 ESB.TWR HOLD POSITION,CANCEL I SAY AGAIN CANCEL TAJE OFF DUE TO EMERGENCY TRAFFIC(IPTAL EDIYORUM POZISYONUNUZU MUHAFAZA EDIN EMERGENCY NEDENI ILE KALKISINIZI IPTAL EDIYORUM.)

F)ESB.TWR THY215 HOLDING.

 

 

 

EMERGENCY DURUMLARDA KALKIS IZNININ DURDURULMASI:

G)THY215 ESB.TWR STOP THY115 STOP IMMIDIATELY.

H)ESB.TWR STOPPING.

 

 

 

MANEVRA SAHASININ DISINDAKILER ICIN HELIKOPTER OPERASYONLARI:

I)TCBCA ESB.TWR CLEARED FOR TAKE OFF FROM PRESENT POSITION RWY 03L.

J)ESB.TWR TCA REQUEST DEPARTURE INSTRUCTIONS.

K)T-CA ESB.TWR AFTER DEPARTURE TURN RIGHT.

 

 

 

KALKIS SONRASI:

A)ESB.TWR TCBCA REQUEST LEFT TURN WHEN AIRBORNE(KALKISTAN SONRA SOLA DONMEK ISTIYORUZ.)

B)TCA TURN LEFT APPROVED CLEARED FOR TAKE OFF(SOLA DONUS ONAYLANDI KALKIS SEBEST.)

C)TCA ESB.TWR WIIL ADVISE LATER FOR LEFT TURN (SOLA DONUS ICIN IKAZ EDILECEK.)

D)TCA ESB.TWR AIRBORNE 57 CONTACT ESB.APP 119.100(KALKISINIZ 57 ESB.APP ILE TEMAS KURUN.)

E)TCA ESB.TWR CLIMB STRAIGHT AHEAD AFTER PASSING 2500 FEET TURN LEFT

F)TCA ESB.TOWER CONTINUE ON RUNWAY HEADING UNTIL 5 DME FROM BUK VOR .(BUK VOR’DAN 5DME ‘YE KADAR PIST DOGRULTUSUNDA DEVAM EDIN.)

G)TCA ESB.TWR TRACK 030 OF RUNWAY UNTIL CROSSING RADIAL 090 FROM BUK (BUK VOR’DAN 090 RADYALI KATEDENE KADAR PISTIN 090 DOGRULTUSUNU MUHAFAZA EDIN.)

H)TCA ESB.TWR CLIMB STRAIGHT AHEAD UNTIL CROSSING FL100(UCUS SEVIYESI 100’I GECENE KADAR DIREKT TIRMANIN.)

 

 

 

MEYDAN TURUNA GIRIS:

A)ESB.TWR TCABC DOR 28 10NM NORTH REQUEST FOR LANDING.(10NM MEYDAN KUZEYI INIS TALIMATI)

B)TBC JOIN DOWNWIND RWY 03 WIND 090 DEGREES 10KNOTS TEMPRATURE 18/DEWPOINT 5 QNH1013 REPORT 5 MILES.

C)TBC MAKE STRAIGHT IN APPROACH RWY 03L WIND 030/10 TEMPRATURE 20/DEWPOINT 08 QNH 1013 REPORT 6NM ON FINAL. ESB.TWR TBC STRAIGHT INRWY 03L REPORT 6NM.

 

 

 

SAGDAN MEYDANTURUNA GIRILDIGI ZAMAN:

D)TBC JOIN RIGHT HAND DOWNWIND RWY 03L WIND 030/10KNOTS TEMPRATURE 18/DEWPOINT 5 QNH1013 REPORT BASE LEG.

 

 

 

ATIS BILGISI VARSA:

E)ESB.TWR TBC BASE LEG INFROMATION A FOR LANDING.

TBC ESB.TWR NUMBER 2 FOLLOW B727 ON BASE. ESB.TWR NUMBER 2 TRAFFIC IN SIGHT.

 

 

 

YAKLASMA TALIMATLARI:

A)TBC ESB.TWR NUMBER 1 MAKE SHORT APPROACH B737 6NM FINAL.

B)TBC ESB.TWR EXTEND DOWNWIND NUMBER 2 B727 4 NM FINAL.

ESB.TWR TBC EXTENDED DOWNWIND.

C)ESB.TWR T-BC FINAL

TBC ESB.TWR CLEARED TO LAND WIND 070/10KNOTS.

ESB.TWR CLEARED TO LAND.

ESB.TWR TBC LONG FINAL.

TBC ESB.TWR CONTINUE APPROACH WIND 070/05KNOTS.

ESB.TWR TBC FINAL.

 

 

 

INIS:

A)TBC CLEARED TO LAND WIND 270/08KNOTS.

ESB.TWR TBC CLEARED TO LAND.k

 

 

 

BIRDEN FAZLA PISTIN KULLANILDIGI OPERASYONLARDA:

B)TBC CLEARED TO LAND RWY 03L WIND 270/20KNOTS

 

 

 

OZEL OPERASYONLAR:

C)ESB.TWR TBC REQUEST TOUCH AND GO.

TBC ESB.TWR CLEARED TOUCH AND GO.

D)ESB.TWR CLEARED TOUCH AND GO.

TBC ESB.TWR UNABLE TO APPROVE DUE TO TRAFFIC MAKE STOP CLEARED TO LAND.

 

 

 

KABUL EDILMIS MINIMUM BIR SEVIYEYE ALCALTARAK BIR PIST BOYUNCA VEYA ONA PARALEL OLARAK BIR YAKLASMA YAPMAK:

E)ESB.TWR TBC REQUEST LOW APPROACH RWY 03L FOR TRAINING.

F)TBC ESB.TWR CLEARED LOW APPROACH RWY 03L NOT BELOW 250 FEET REPORT FINAL.

ESB.TWR TBC CLEARED LOW APPROACH NOT BELOW 250 FEET.

 

 

 

YERDE BULUNAN KISILER TARAFINDAN GORSEL KONTROL AMACI ILE KONTROL KULESI VEYA DIGER GOZLEM NOKTALARI UZERUNDEN UCUP GECMEK:

G)ESB.TWR TBC REQUEST LOW PASS UNSAFE LEFT GEAR INDICATION.

H)TBC ESB.TWR CLEARED LOW PASS RWY 21L NOT BELOW 500 FEET ABOVE AERODROME LEVEL REPORT FINAL.

ESB.TWR TBC NOT BELOW 500 FEET.

 

 

 

UCAGIN GECIKTIRILMESI:

A)TBC ESB.TWR CIRCLE THE AERODROME FOR RWY 03L

B)TBC EXTEND DOWN WIND NUMBER 2 FOLLOW B737 4 MILES FINAL.

TBC ESB.TWR MAKE ONE ORBIT RIGHT REPORT AGAIN ON FINAL TRAFFIC ON RUNWAY.

ESB.TWR TBC ORBITING RIGHT.

TBC ESB.TWR MAKE ANOTHER CIRCUIT DUE TO TRAFFIC ON RWY.

 

 

 

PAS GECME:

A)TBC ESB.TWR GO AROUND.

B)ESB.TWR TBC GOING AROUND.

 

 

 

UCAGA BILGI VERILMESI:

A)ESB.TWR TBC REQUEST LOW PASS UNSAFE GEAR INDICATION

TBC ESB.TWR CLEARED LOW PASS RWY 21L NOT BELOW 500 FEET. ABOVE AERODROME LEVEL REPORT FINAL.

ESB.TWR NOT BELOW 500 FEET TBC.

TBC ESB.TWR LANDING GEARS APPEARS DOWN.

B)TBC ESB.TWR RIGHT WHELL APPEARS UP/DOWN.

TBC ESB.TWR LEFT WHELL APPEARS UP/DOWN.

TBC ESB.TWR NOSE WHELL APPEARS UP/DOWN.

C)YBC ESB.TWR WHEELS APPEARS UP.

D)TBC ESB.TWR RIGHT WHEEL DOES NOT APPEAR UP/DOWN.

 

 

 

WAKE TURBLANCE(DUMENSUYU TURBULANSI):

E)CAUTION TURBLENCE REPORTED BY B727 ON LONG FINAL AT 1015.

 

INIS SONRASI:

A)TBC TAXI TO TERMINAL TAKE FIRST RIGHT ON THE GROUND 15 CONTACT GROUND 129.3

B)TBC TAXI TO TERMINAL TAKE FIRST RIGHT WHEN VECATED RUNWAY CONTACT GROUND 129.3

C)TBC EXPEDITE VECATING.

ESB.TWR TBC RUNWAY VECATED.

D)TBC YOUR STAND/GATE 21

E)TBC ESB.TWR TAXO TO TERMINAL TAKE FIRST LEFT/RIGHT AND CONTACT GROUND 129.3

 

 

 

HELIKOPTER OPERASYONLARI ICIN:

F)TBC ESB.TWR AIR TAXI TO HELICOPTER STAND.

TBC ESB.TWR AIR TAXI TO HELICOPTER PARKING POSITION.

G)TBC ESB.TWR AIR TAXI TO HANGAR.

TBC ESB.TWR AIR TAXI VIA HELIPORT AVOID VEHICLES.

 

TAHMINILER VE DUZELTMELER:

A)ESTIMATE KARGI THY215 SQUAWKING 5620 B727 ESTIMATING 1015 FL310 GONDERICI ISTASYON: (EGER ALICI UNITEDE UCUS DETAYLARI MEVCUT ISE)

B)ESTIMATE TOKER 1015 ON CFG 563 737 MUNICH. SQUAWKING 5621 ESTIMATING KARGI 1015 AT FL310

C)REVISION THY215 ESTIMATE KARGI 1020.

 

 

 

KONTROLUN DEVREDILMESI:

A)REQUEST RELEASE OF THY 215.

B)THY215 RELEASED AT 1020.

C)IS THY 215 RELEASED FOR CLIMBING FL310 IS THY215 RELEASED FOR DESCENDING FL260

D)THY215 NOT RELEASED UNTIL 1020

E)UNABLE RELEASE THY215.

 

 

 

MUSAADENIN DEGISTIRILMESI:

A)MAY WE CHANGE CLEARANCE OF THY215 TO PROCEED MUT?

B)AGREED TO PROCEED MUT OF THY215

C)UNABLE TO APPROVE CHANGE TO CLEARANCE OF THY215

D)UNABLE TO APPROVE B545 OF THY215 DUE TO HEAVY TRAFFIC (YOGUN TRAFIK NEDENIYLE B545 YOL ISTEGINIZ KABUL EDILMEDI.)

 

 

 

ONAY ISTEGI:

A)APPROVAL REQUEST THY215 ESTIMATED DEPARTURE FROM ADANA AT 1005 FL310.

B)THY215 REQUEST APPROVED.

C)THY215 UNABLE APPROVE FL310,FL280 IS APPROVED.

 

INBOUND RELEASE:

A)INBOUND RELEASE THY215 SQUAWKING 2621 FROM HANNOVER RELEASED AT TOKER.

INBOUND RELEASE THY215 SQUAWKING 2625 A31 FROM DUSSELDOF RELEASED AT 1015.

INBOUND RELEASE THY215 SQUAWKING 2321 B727 FROM ANKARA RELEASED AT FL280 CLEARED TO AND ESTIMATING TOKER 1015 AT LEVEL 280 NO DELAY EXPECTED CONTACT AT 1012.

 

 

 

RADAR HAND OVER:

A)RADAR HAND OVER THY215 SQUAWKING 2621 POSITION 20NM TO KARGI FL280.

 

 

 

MUSAADENIN HIZLANDIRILMASI:

A)EXPEDITE CLEARENCE THY215 EXPECTED DEPARTURE FROM ADANA AT 1020.

B)EXPEDITE CLEARENCE THY215 (ESTIMATED) OVER GAZ AT 1015 REQUEST LEVEL 280.

 

 

 

GENEL RADAR FREYZLERI:

 

 

 

 

 

UCAGIN TANIMLANMASI:

A)THY215 ANK RDR. REPORT HEADING AND FLIGT LEVEL.

B)THY215 ANK.RDR. FOR IDENTIFICATION TURN LEFT HEADING 060.

C)THY215 ANK.RDR. TRANSMIT FOR IN-DENTIFICATION AND REPORT HEADING.

D)THY215 ANK RDR. CONTACT OVER KARGI.

E)THY215 ANKÇRDR. IDENTIFIED OVER KARGI.

F)THY215 ANK.RDR NOT IDENTIFIED RESUME OWN NAVIGATION.

 

 

 

POZISYON BILGISI:

A)THY215 ANK.RDR LEAVE KARGI HEADING 170 AT 1015.

B)THY215 ANK.RDR CONTINUE HEADING 170

C)THY215 ANK.RDR. CONTINUE PRESENT HEADING.

D)THY215 ANK.RDR.FLY HEADING 090.

E)THY215 ANK.RDR TURN LEFT 030 DEGREES.

F)THY215 ANK.RDR STOP TURN HEADING 060.

G)THY215 ANK.RDR. FLY HEADING 170 WHEN ABLE PROCEED DIRECT TOMBI.

H)THY215 ANK.RDR. HEADING IS GOOD.

 

 

 

VEKTORUN BITIRILMESI:

A)THY215 IST.RDR RESUME YOUR OWN NAVIGATION OVER RIXEN

B)THY215 ANK.RDR RESUME YOUR OWN NAVIGATION DIRECT EZS.

 

 

 

MANEVRALAR:

 

 

 

 

 

RADAR VEKTORLERI VEYE ASAGIDAKI MANEVRALAR ICIN BELIRLENMIS NEDENLERIN KULLANILMASI GEREKIRSE ASAGIDAKI FREYZLER KULLANILACAKTIR.

A)THY215 IST RDR. MAKE A THREE SIXTY TURN LEFT FOR DELAY.

B)THY215 IST.RDR ORBIT LEFT FOR DELAY. IST RDR THY215 ORBITING LEFT.

C)THY215 IST.RDR. MAKE ALL TURNS RATE ONE EXECUTE INSTRUCTIONS IMMEDIATELY UPON RECEIPT.

D)THY215 IST.RDR. TURN LEFT NOW.

THY215 IST.RDR. TURN RIGHT NOW.

E)THY215 IST.RDR STOP TURNING NOW.

 

 

HIZ KONTROLU:

A)THY215 ANK.CONT. REPORT SPEED.

ANK.CONT. THY215 SPEED 370 KNOTS PER HOUR.

B)THY215 ANK.CONT MAINTAIN 350 KNOTS PER HOUR UNTIL BONAM.

C)THY215 ANK.CONT. MAINTAIN PRESENT SPEED.

D)THY215 ANK.CONT. INCREASE SPEED TO 400 KNOTS PER HOUR.

E)THY215 ANK.CONT. INCREASE/REDUCE SPEED BY 400 KNOTS PER HOUR.

F)THY215 ANK.CONT. RESUME NORMAL SPEED.

G)THY215 ANK.APP REDUCE SPEED TO MINIMUM CLEAN SPEED.

H)THY215 ANK.CONT REDUCE SPEED TO MINIMUM CLEAN SPEED.

J)THY215 ANK.CONT. NO ATC SPEED RESTRICTION.

 

 

 

POZISYON BILDIRME:

 

 

 

RADAR KONTROLU ALTINDA IKEN POZISYON RAPORLARININ VERILMEMESI:

A)THY215 ANK.RDR. RADAR CONTACT OVER TOKER OMIT POSITION REPORTS UNTIL GEM.(RADAR TEMASI MEVCUT TOKER UZERINDESINIZ GEM VOR’A KADAR POZISYON RAPORU VERMEYIN.)

B)THY215 ANK.RDR CONTACT OVER KARGI NEXT REPORT AT MUT.(RADAR TEMASI MEVCUT KARGI UZERINDESINIZ MUT’U RAPOR EDIN.)

C)THY215 ANK.RDR CONTACT OVER KARGI REPORTS REQUIRED ONLY AT MUT (RADAR TEMASI MEVCUT KARGI UZERINDESINIZ,MUT’U RAPOR EDIN.)

D)THY215 ANK.RDR. RESUME YOUR OWN NAVIGATION. TRAFIK BILGISI VE KACINDIRMA HAREKETI:

A)THY215 IST.RDR UNKNOWN TRAFFIC 1 O’CLOCK 3 MILES OPPOSITE DIRECTION FAST MOVING.

IST.RDR. THY215 LOOKING.

THY215 IST RDR. UNKNOWN TRAFFIC 2 O’COLCK 4 MILES CROSSING LEFT TO RIGHT FAST MOVING.

 

 

 

KACINDIRMA HAREKETI ICIN:

THY215 ANK.RDR. UNKNOWN TRAFFIC 10 O’CLOCK 11 MILES CLOSING.

B)ANK.RDR THY215 NEGATIVE CONTACT REQUEST VECTORS.

C)THY215 ANK.RDR. DO YOU WANT VECTORS?THY115 TURN LEFT HEADING 050 LEFT HEADING 050.

THY215 ANK.RDR. CLEAR OF TRAFFIC RESUME OWN NAVIGATION.

 

BILINMEYEN TRAFIGI GECERKEN:

D)THY215 ANK.RDR CLEAR OF TRAFFIC RESUME OWN NAVIGATION DIRECT MUT.

E)THY215 ANK.RDR. TURN RIGHT IMMEDIATELY 40 DEGREES TO AVOID UNIDENTIFIED TRAFFIC 3 O’CLOCK.

 

MUHABERE VE MUHABERENIN KAYBI:

A)THY215 ANK.RDR. RADIO CONTACT LOST,IF YOU READ TURN LEFT HEADING 040.

B)THY215 ANK.RDR TURN OBSERVED POSITION 5 MILE GEM VOR WILL CONTINUE TO PASS INTRUCTIONS.

C)THY215 ANK.RDR. REPLY NOT RECEIVED IF YOU READ SQUAWK IDENT.

THY215 ANK.RDR. REPLY NOT RECEIVED IF YOU READ TURN RIGHT 30 DEGREES.

D)THY215 ANK.RDR SQUAWK OBSERVED POSITION 10NM BAG VOR WILL CONTINUE TO PASS INSTRUCTIONS.

 

 

 

RADAR HIZMETININ SONA ERMESI:

A)THY215 ANK.RDR RADAR CONTROL TERMINATED OVER GEM RESUME YOUR OWN NAVIGATION DIRECT EZS.

B)THY215 ANK.RDR RADAR CONTROL TERMINATED CONTACT ERCAN CONTROL 126.7

C)THY215 ANK.RDR. IDENTIFICATION LOST DUE TO RADAR UNSERVICABLE RESUME OWN NAVIGATION TO GEM.

 

 

 

YAKLASMA CONTROL HIZMETINDE RADAR:

 

 

 

 

 

YAKLASMA ICIN VEKTOR ETME:

A)THY215 ESB.APP VEKTORING FOR ILS APPROACH RWY 03L QNH 1013

B)THY215 ESBAPP VECTORING FOR VISUAL APPROACH RWY 03L REPORT RUNWAY INSIGHT.

C)THY215 ESB.APP VECTORING FOR DOWNWIND LEG FOR RWY 03L.

D)THY215 ESB.APP ILS APPROACH NOT AVAILABLE DUE TO HEAVY TRAFFIC.

 

ILS VE DIGER SEYRUSEFER YARDIMCILARI ICIN VEKTOR ETME:

A)THY215 ESB.APP POSITION 15NM TO ANK NDB TURN LEFT HEADING 060 TO INTERCEPT LOCALIZER FOR RWY 03L.

B)THY215 ESB.APP YOU WILL INTERCEPT LOCALIZER FROM 5 NM ANK NDB ON THIS HEADING.

 

 

 

SSR FEYZLERI:

 

 

 

 

 

TRANSPONDER AYARLANMASI TALIMATI:

A)THY215 ESB.TWR FOR DEPARTURE SQUAWK A 2621

B)THY215 ANK.RDR SQUAWK A 5652

 

 

 

PILOTTAN VERILEN MOD VE KODUN TRANSPONDER’A YENIDEN GIRILMESINI ISTEMEK:

A)THY215 ANK.RDR RECYCLE A 5662

ANK.RDR. THY215 RECYCLING A 5662

 

 

 

PILOTTAN UCAGIN TRANSPONDERINDA SECILMIS OLAN MOD’A KODUNU DOGRULANMASINI ISTEMEK:

A)THY215 ANK.RDR. CONFIRM SQUAWK 5652

B)ANK.RDR. THY215 SQUAWKING 5652

 

 

 

PILOTTAN UCAKTA BULUNAN TANITMA OZELLIGININ CALISTIRILMASININ ISTENMESI:

A)THY215 ANK.RDR. SQUAWK IDENT.

B)THY215 ANK.RDR. SQUAWK LOW.

C)THY215 ANK.RDR SQUAWK NORMAL.

 

 

 

TRANSPONDER CALISTIRILMASININ GECICI OLARAK DURDURULMASINI ISTEMEK:

A)THY215 ANK.RDR. SQUAWK STAND BY.

 

 

 

TRANSPONDER’A ACIL DURUM KODUNUN BAGLANMASINI ISTEMEK:

A)THY215 ANK.RDR. SQUAWK MAYDAY.

 

 

 

TRANSPONDER’IN KAPATILMASINI ISTEMEK:

A)THY215 ANK.RDR. STOP SQUAWK.

 


I: Meydan chartları





Meydan chartlarında meydan ve kullanılan pistlerle ilgili bilgiler vardır. Sol ilk resimdeki LTBA meydan chartına bir bakalım. Üst tarafta meydanın icao kodu, chart numarası ve basım tarihi, meydanın ismi. Hemen alt bölümde radyo frekanslarıdır. Ortada meydan ve pistlerin şemasıdır. Şemada pistlerin uzunluk ve elevation(deniz seviyesinden yükseklik)  bilgileri, taksi yolları ve gate ve park numaraları vardır. 2. Chart da park ve gate ler daha detaylı olarak gösterilmiştir. Son resimde ise İstanbul üzeri minumum uçuş yükseklikleri verilmiştir. Şimdi buradaki chartlara bakarak değerleri okumaya ve öğrenmeye başlayalım.

 

 

1. Chartta sol üstten meydan LTBA/IST elevation (denizden yükseklik) 163 feet,  chart no 10-9, tarihi 23 aralık 2007, meydan ismi İstanbul-Atatürk-Türkiye. 

2. Satırda atis frekansı 128.200, delevery atc 121.700, ground atc 121.800-121.900, ramp atc 121.900, kule atc 118.100-121.800.

Orta bölümde pist ve apron bilgileri vardır. Pist kenarlarında taksi yollarını ismi, gate ve park yerlerinin numaraları, pist bilgileri ( örnek 36R pistinin uzunluğu 9843 feet= 3000 metre, deniz seviyesinden yükseklik 100 feet, ils course u 354 derece, pistin sol tarafında bulunan yer binaları ve yükseltilerin yükseklik değeri) ve  orta bölümde meydanla ilgili uyarı yazıları vardır.

2. Chartta ise park ve gate lerin yakından görünümü ile detaylı olarak bilgiler verilmiştir.

3. Chartta ise yaklaşma ve meydan üzeri minimum uçuş seviyeleri verilmiştir. Örnek olarak tam meydan üzeri minimum seviye 1700 feet, deniz üzeri 3000 feet gibi.


Yaklaşma chartlarında kullanılan pistlere ait yaklaşma prosedürlerini anlatan, bunlarla ilgili frekans ve diğer değerlerin verildiği chartlardır. Yukarıda soldaki resimde LTBA  36R pisti için Vor tac yaklaşma chartı, sağda ise 36r pisti ILS DME chartı  verilmiştir. Burada en üstte meydan ve chart isimleri ve bilgileri, altta işaretli yerlerde ise yaklaşmada kullanılan değerler anlatılmıştır. En alttaki 2 kısımda yaklaşma ile ilgilidir. İlk bölüm yaklaşmadaki alçalma değerlerini, ikinci bölümde ise minima(karar yükseklikleri) verilmiştir.  Chartın ortasında yaklaşma prosedürü şeklen anlatılmış. Şimdi bu iki chartın değerlerine bakalım ve öğrenelim.

1.Chart 36R pisti vor yaklaşma chartıdır. Yine en üstte chart isim bilgileri vardır.

2. Satırda atc frekansları vardır.

3. Satırda ise IST vor frekansı 112.50, final yaklaşma course u 355 derece, minimum yaklaşma uçuş seviyesi 1800 feet(1800 feet altitude olarak 1700 feet meydan yüksekliği hight olarak verilmiştir. Parantez içindeki değerler meydandan olan yükseklikleri yani hight değeri, ilk değer ise deniz seviyesinden olan yülseklik yani altitude değeridir.), minima yani karar irtifası 550 feet, meydan irtifası 163 feet ve altında ise pist irtifası 100 feet dir.

4. Satırda pass geçme prosedürü verilmiştir (Buna göre, pass geçme durumunda pist doğrultusu devam ederek IS NDB Yİ 1500 feet de geçiniz, sonra soldan dönüşle CEK NDB ye devam ederek 5000 feet de HOLD a kalın).

Hemen altında meydan altimetre ayarları ve meydan transection altitude (TA) değeri 4000 feet olarak verilmiştir.

Ortadaki resimde yaklaşma şekli verilmiştir. Buna göre ERMAN intersection a geldiğinizde 175 başta HOLD a 2700 feet seviyede girerek, HOLD a müteakip 355 başta IST VOR a devam ediniz. Pass geçme durumunda yukarıda anlatılan şekilde pass geçme prosedürünü uygulayın. Yine resimde IST VOR 112.5, Yeşilköy NDB (ES kodudur) 380  ST NDB 340, IS NDB  396 ve CEK NDB 328 olarak frekansları verilmiştir.

Bir alt resimde yaklaşma eğimleri verilmiştir. Buna göre ERMAN üzeri (D10 IST VOR a 10nm mesafe demektir.) minimum 2700 feet, D5 de 1800 feet verilmiştir.

Hemen altında yer hızına göre kullanılacak yaklaşma açıları tabloda gösterilmiştir.

En alt bölümde ise straing in landing( direk görerek iniş) yapılabildiği,  minima (karar irtifası) 550 feet, sağda ise circle to land yapılacaksa buna göre kullanılacak hız-minima-görüş tablosu verilmiştir.

2. Chartta ise yine benzer şekilde 36R ILS DME yaklaşma chartı verilmiştir. Chartta yukarıda anlattığımız şekilde bilgiler içerir ve prosedürleri farklılık gösterilebilir. Aynı şekilde bakarak okuyunuz.

III: SID/STAR prosedür chartları


SID(standart instrument departure), STAR (standart terminal arrival route) bir meydan dan ayrılırken yada varışta izleneceği yaklaşma rotaları ve şeklini gösteriri. SID kalkışlarda, STAR ise varışlarda kullanılır. Sid ve star her bir pist için ayrı ayrı belirlenir ve isimlendirilir. Yukarıdaki gibi chartlarda yapılacak işlemler hem şekil olarak hem de alt bölümde yazılı olarak anlatılır. Şimdi bu iki charttan birer SID ve STAR prosedürünü okuyalım ve diğer chart değerlerine bir bakalım.

1.chart LTBA star chartlarından biridir. Kapsadığı star lar orta bölümde tek tek star isimleri ile gösterilmiştir. Sol üstte hız kısıtlamaları (örnek FL100 altında maksimum hız 250kt), altta bazı noktalardaki HOLD detayları (örnek ATCOS üzeri 059 başta HOLD a max 2600 feet de girilecek) verilmiştir.

Biz örnek olarak BIG 1A starının nasıl yapıldığına bakalım.

Star başlangıç noktası BIG VOR, pilot vor frekansı 116.90 ının NAV1 e bağlayarak,  buradan 039  başta 20 mil vor dan uzaklaşarak önce MARMA noktasına, sonra 25nm daha uzaklaşarak (toplam 45nm) DENIZ noktasına varıyor. Bu hatta uçuş seviyesi maksimum FL060 (6000 feet) olacak.

Buradan EKI VOR u bağlayarak (frekansı 116,30) 102 başta D45 yani, EKI VOR a 45nm uzaklaştıktan sonra IMREN noktasına 5000 feete alçalarak varıyor.

Buradan da 22nm daha ( toplam EKI VOR a 67nm) 5000 feet de giderek SADIK noktasına varıyor. Sadık üzeri HOLD a 5000 feete girerek IST VOR (frekansı 112.5) bağlıyoruz. HOLD bitiminde pilot yönünü IST VOR a dönerek 36L yada R pistine yaklaşmaya başlama noktasına varıyor.

Buradan itibaren pilot hangi yaklaşmayı yapacaksa o yaklaşma prosedürüne başlıyor.

2. chartta ise LTBA sid  chartlarında biri verilmiştir. Kapsadığı sid leri isim ve numaraları ile ortada verilmiştir. Aynı şekilde orta bölümde ki tablolarda hız limitleri ve ayrıca SID lerin yazılı olarak prosedürleri anlatılmıştır.

Buradan örnek olarak BIG 2S sid ine bakalım.

               18 pistinden kalışlarda uygulanacak olan sid e göre kalkıştan sonra pilot IST VOR a önce pist yönünde D5 (vor a 5nm mesafe) uçarak, oradan da  255 dereceden  41nm uzaklaşarak önce deniz noktasına varacak.

 

 

              Sonrasında BIG VOR u (frekans 116.90) bağlayarak, radyal 039 da BIG vor a uçuyor. Aradaki mesafe 45nm. 

              Burada radyal yakalamayı kısaca anlatalım. Örnek olarak 255 IST direk DENIZ demek şudur.

              Pilot IST VOR frekansınızı NAV1 e bağlayarak, course değerini 255 e getirir, vor göstergesindeki küçük üçgen FROM yani arka tarafta olacak şekilde uçağın yönünü döndürür. Normal vor yakalamada pilot course değeri ayarlayarak CDI iğnelerini düzlem yaparken, buradan önce course değerini sabitleyip sonra buradan uçağı döndürerek CDI iğnelerini düzlüyor. Bu işlemi yaparken uçuş başı 255 derece olmalıdır. Bunu şöyle düşünün radyal hattı sanal bir hat, ve pilot aletlerle kendini o hattın üzerine getirecek.

            İkinci örnekte ise 039 rayal den BIG VOR a uçun demek şudur.

 

 

NAV1 e BIG VOR u bağlayarak course değerini 039 a, küçük üçgeni de TO pozisyonuna, yani uçağın yönünü gösterecek şekilde uçağı döndürür. Bu durumda uçuş başı 039 un 180 derece tersi 219 olmalıdır. 

 

 

 

 

 

            Ground (Yer) ve Delevery Kontrol:

1-Delevery kontrol:

                                        I.    Görev tanımı ve sınırları

                                       II.    Atis hazırlama

                                     III.    Metar ve Pist seçimi

                                     IV.    Frekans ayarlama

                                       V.    ATC ler arası haberleşme

                                     VI.    Clerance

                                    VII.    SID ve radar vektör kalkışlar

                                  VIII.    Uçuş planı onaylama

2- Ground (Yer) kontrol:

                                        I.    Görev tanımı ve sınırları

                                       II.    Motor çalıştırma ve pushback

                                     III.    Hava alanı meydan bilgileri

                                     IV.    Taksi müsaadesi ve trafik yönetimi

 

 

Ground (Yer) ve Delevery Kontrol:

 

 

1-Delevery kontrol.

I: Görev tanımı ve sınırları:

Delevery kontrol, kalkış yapacak uçaklara yol clerancesı (yol müsaadesi) verir. Görev sahası clerance işlemi ile sınırlıdır. Clerance dan sonra uçakları Ground a devreder. Bağlantı callsignı XXXX_DEL dir.

 

 

III: Metar ve Pist seçimi 

Metar, havacılıkta en önemli konulardan biridir. Hava durumuna göre sektör hizmetini planlar rüzgâr, görüş veya sis gibi etkenlere bağlı olarak kararlar veririz. Kullanılan pistin seçimi bile rüzgârın yönüne ve şiddetine göre hesaplanır. Özellikle rüzgar yönü her değiştiğinde kullandığımız pistleri değiştir ve diğer alt ve üst sektörlere bildiririz. Yine aynı şekilde görüş ve bulut tavanına göre VFR/IFR ayrımı haber trafikleri bilgilendiririz. ATC pilotların bildirdiği türbülans ve ağır hava şartlarını not ederek ona göre posisyon alır ve bir sonraki trafikleri bilgilendirir. Bu kontrol hizmeti sırasında uygulanması gereken önemli bir kuraldır. Burada küçük bir hatırlatma ile kullanılan pist örneğini vermek istiyorum. Diyelim ki LTBA (İstanbul Atatük) de kullanacağımız pisti seçmek için önce rüzgâr ve mevcut pistlere bakalım. Meydan pistleri 18/36 ve 06/24 dür. Diyelim ki rüzgâr 02005kt (020 derece 05kt) buna göre kullanılacak pisti seçerken dikkat edilecek nokta, rüzgârın yönünün mevcut olan pistlere en yakın hangisi ise onu seçmektir. Bu durumda pist 36 olacaktır. Eğer rüzgâr 03005 olsaydı o zaman hem 36 hem 06 kullanabilirsiniz 5kt ye kadar rüzgâr sakin olarak kabul edilebilir ve bu durumda uygun pistte siz karar verebilirsiniz

VI: Clerance

Clerance (Müsaade) bir pilotun bir şey yapmasını onaylama işlemidir. Atc her clerance dan sonra pilottan readback (geri okuma) ister. Pilotların readback yapmaları mecburidir. Yol clerance sı Delevery tarafından verilir. Ayrıca değişik amaçlar için de clerance verilebilir.

Taksi clerance sı: Örnek, THY002 36R pisti bekleme noktasına taksi ye serbestsiniz.

Kalkış clerance sı: Örnek, THY002 36R pistine giriş kalkış serbest. Rüzgar 360 dereceden 10 kt.

Yol clerance sı: Örnek, THY002 LTBJ için girmiş olduğunuz uçuş planı girildiği şekilde onaylandı. Kalkış radar vektör olacak. Pist doğrultusu 9000 feet squak 5101

Yaklaşma clerance sı: Örnek, THY002 36R pistine yaklaşmaya devam edin. Rüzgar 360 dereceden 10kt.

İniş clerance sı: Örnek, THY002 36R pistine iniş serbest.

Bir clerance da bulunması gereken bilgiler şunlardır. Clerance limiti, Rota, Uçuş seviyesi ve yapılması gereken talimat.



Yukarıda LTBA meydanına ait sid chartları verilmiştir. Pilot kalkış ve yaklaşmalarda eğer sid bilgilerini biliyorsa ( sanal uçuşlarda herkesin chartı olmayabilir veya chart okumayı bilmiyor olabilir) ve talep ediyorsa, sid ile kalkış izni verilebilinir. Aksi durumda yada trafiğin durumuna göre sid ile kalkış yerine radar vektör (uçuş başı veya yön vererek) ile kalkış yaptırılır. Pilotun hangisini kullanacağı uçuş planında belirtilmelidir. Eğer sid ise sid ismi plana eklenmelidir. Aynı şekilde kalkış şekli clerance sırasında pilota bildirilmelidir.



 

 

2- Ground (Yer) kontrol.

I: Görev tanımı ve sınırları

Ground uçaklara motor çalıştırma ve pushback işlemlerini yaptırarak taksi müsaadesi verirler. Delevery olmadığı durumlarda yol müsaadeleri de ground tarafından verilir. Taksi ile beraber Kuleye pilotları aktarırlar. Yerdeki tüm trafiklerden sorumludur. Bağlantı callsing ları XXXX_GND dir.

II: Motor çalıştırma ve pushback

Pilotlar clerance aldıktan sonra, uçuşa başlamaya hazır olunca motorları çalıştırarak pushback (geri gitme) ile kapıdan ayrılarak kullanılacak piste doğru taksi pozisyonu alırlar.  Burada dikkat edilecek nokta, bu müsaadeleri verirken o uçağın bulunduğu yerden geçen trafiklere dikkat etmek, p/b onayı verirken yerel Qnh ve aktif pisti söylemek gerekir. Ayrıca pilotu etrafındaki trafikler için bilgilendirmek gerekir.

VI: Taksi müsaadesi ve trafik yönetimi

P/b işlemini tamamlayan pilotlara pist başına gitmek için belirlenen yollardan taksi müsaadesi veriniz. Kullanılan pistlere göre, önceden kullanılacak taksi yollarını inen ve kalkan trafikler için belirleyiniz. Aksi durumda taksi yapan uçaklar aynı yollar üzerinde kesişecektir. Taksi yolları belirgin şekilde pilota ileterek pilottan readback ile onay alınız. Taksi müsaadesi ile pilotları kuleye gönderiniz.

 

 

             Tower (Kule) Kontrol:

1-Tower (Kule) kontrol:

                           I.      Görev tanımı ve sınırları

                          II.      Pist yönetimi

                        III.      Trafik yönetimi

2-İniş ve kalkış izinleri:

3-Pass geçme:

4-Meydan turları:

5-Emercancy (Acil) trafikler ve yönetimi:

 

Tower (Kule) Kontrol:

 

 

1-Tower (Kule) kontrol:

I: Görev tanımı ve sınırları

 

 

Kule kontrol pist ve pist etrafı 10nm de bulunan yerdeki ve havadaki trafikleri kontrol eder. Bağlantı callsign ı XXXX_TWR şeklindedir. İnişte görevi pisti gören veya ILS e establish olduktan sonra başlar pisti terk edinceye kadar devam eder. Kalkışta taksiye başladıktan sonta başlar uçaklar airbourne olduktan sonra biter. Ayrıca meydan etrafı meydan turu atan uçaklarda kule kontrolündedir. Sanal uçuşlarda alt sektörleri ground veya delevery yok ise onların da görevlerini icra ederler. 

II: Pist yönetimi

Kule kontrolün en yaptıkları görevlerin başında pist yönetimi gelir. İniş ve kalkış trafikleri özellikle tek pistten yapılıyorsa pist yönetimini iyi belirlemeliler. Öncelik her zaman inişteki trafiklerdedir. Eğer yoğun iniş kalkışlarda bu önceliği göz önüne alarak kalkan trafikleri ona göre belirlemelidir. Eğer taksi yolları pistlerden geçiyorsan iniş trafiklerine dikkat ederek geçiş izinleri vermelidir. Bir iniş bitmeden asla kalkış izni vermeyin. Aynı şekilde kalkış işlemi bitmeden asla iniş izni vermeyin. Eğer çift pist kullanılıyorsa o zaman bir pisti kalkışa bir pisti de inişe ayırın. Peş peşe olan trafiklerden bir pistti terk etmeden diğerine izin vermeyin. Örneğin kakışlar için ilk uçak airbourne demeden ikinci uçağa kalkış izni vermeyin. Pist yönetimi sıkı disiplin gerektiren iştir. Bu yüzden asla tavizkar olmayın.

III: Trafik yönetimi

 

 

Trafik yönetimi pist yönetimi gibi sıkı disiplin gerektiren konuların başında gelir. Kanalda bulunan pilotlara kaştı sesli iletişim kurallarını uygulayın. Her zaman readback alın ki verdiğiniz bilgilerin anlaşıldığından emin olursunuz. Trafikler arası dikey 1000 feet yatay 5nm mesafe aralığını uygulayın ki her zaman size güvenli kontrol mesafesi kalsın. Pilotlar sizin talimatlarınıza uymama gibi durumlar söz konusu olduğunda hemen supervisor lardan yardım alın. Unutmayın uzun ve keyifli yapılmış bir uçuşu kötü şekilde sonlanması hiç de hoş olmayan bir durumdur. Yeni başlayan pilot arkadaşlara karşı anlayışlı olun. Trafik müsait oldukça onlara ihtiyacı olan konularda yardım edin ama uçuş güvenliğini ve trafik yönetimini aksatmayın. Gerekirse onlardan offline devam etmelerini isteyebilirsiniz tabii bunu uygun bir şekilde söyleyin.  

 

2-İniş ve kalkış izinleri:

 

 

İniş ve kalkışlarda pist boşalmadan diğer uçağa giriş izni vermeyin. Eğer çift pist kullanılıyorsa o zaman birinci trafiğin pistti terk etmesini bekleyerek bir sonrakine izin verebilirsiniz. Veya çift pist kullanımda sadece kalkışlarda bir uçağa kalkış izni verdikten sonra diğerine sadece piste giriş izni verebilirsiniz. İniş ve kalkış yapan pilotlar mutlaka rüzgâr değerini veriniz. Böylelikle pilot iniş ve kalkış hazırlıklarını yapabilsin. Rüzgâr iniş ve kalkışta en önemli faktördür ve uçağı çok etkiler. Bu yüzden rüzgâr değişimlerinde mutlaka pistleri ona göre değiştirin. Uçakların iniş ve kalkış haricinde asla pist üzerinde kalmalarına izin vermeyin. 

 

 

3-Pass geçme:

Pass geçme pilotların inişi sağlıklı bir şekilde yapamayacakları durumlarda, pist üzerinde inişi engelleyecek herhangi bir sorun olduğunda veya inişin gerçekleşemeyeceği durumlarda yapılır. Her meydanın ve pistin pass geçme prosedürleri chartlarda belirtilmiştir. Pass geçen uçağı derhal yaklaşma kontrole geri gönderin. Pass geçme işleminin yapılabilmesi için uçağın pistin minima değerinin üzerinde olması gerekir.

 

4-Meydan turları:

 Meydan Turu, trafiklerin kalkışta ve inişte görerek referanslar ile takip ettiği standart rotadır. Ayrıca bu rota meydan trafiğini de koordine etmek, iniş kalkış çalışması, trafikler arasındaki ayrımı ve uçuş güvenliğini sağlayabilmek için kullanılır. Meydan turu görerek uçuş kurallarına (VFR) göre yapılır, genel Havacılık ve askeri meydanlarda kullanılır. Büyük havalimanlarında bu sistemin kullanılması tercih edilmemektedir. Meydan turu, pist çevresindeki hayali bir dikdörtgenden oluşur. Genellikle, yerden 800 FT – 1000 FT yükseklikte yapılır fakat meydan prosedürlerine göre farklılık gösterebilir. Aksi bildirilmedikçe meydan turu sola dönüşle yapılır. Aşağıda meydan turu bacakları verilmiştir. Atc olarak büyük meydanlarda mümkün olduğunca pratik amaçlı meydan turu çalışmalarına izin vermeyin.


1. Pist istikameti - Upwind/Departure Leg: Kalkıştan sonra güvenlik irtifasına (Yer +500FT) veya belli bir nirengiye kadar pist istikametinde uçulan bacaktır.

2. Rüzgâr yan bacak – Crosswind Leg: Kalkıştan sonra pist istikametinden sola 90°derece dönerek uçulan ve tırmanışa devam edilen bacaktır.

3. Rüzgâr altı – Downwind Leg: İniş istikametinin tersi istikamette uçulan bacaktır. Genellikle rüzgâr altı bacağında düz uçulur ve meydan turu irtifası alınmış olur, aksi halde irtifaya kadar devam edilir.

4. Esas bacak – Base Leg: Rüzgâr altı bacağından sonra sola 90° derece dönerek uçulan ve iniş için alçalmaya başlanan bacaktır.

5. Son yaklaşma – Final Leg: İniş istikametinde, iniş için alçalmaya devam edilen bacaktır. Bu bacak meydana 4 NM içinde ise Son Yaklaşma (Short Final veya Final) denir.

6. Uzun Yaklaşma – Long Final: Son yaklaşma, 4 NM ile 8 NM arasında ise Uzun Yaklaşma (Long Final) denir.

5-Emercancy (Acil) trafikler ve yönetimi:

Bir acil durum anında, öncelikle pilota durumunu ve isteklerini sorun. Eğer durum üst derece aciliyet gerektirmiyorsa, uçağı en uygun meydana yönlendirmek amacıyla pilota en kısa yolu verecek şekilde radar vektörü sağlayın. Aynı zamanda pisti ve yaklaşma sahasını diğer kontrolörlerle iletişime geçerek temizleyin. Meydandan uzaklaşan uçakları, ilgili trafiklere sorun teşkil etmeyeceklerinden emin olunduğunda UNICOM’a veya diğer kontrolörlere gönderin. Meydana yaklaşan uçaklara da bekleme prosedürleri verin. Acil durumdaki uçağa normal bir trafikmiş gibi davranın, fakat trafik önceliğini ona verin. Eğer durum üst düzey aciliyet gerektiriyorsa, hemen pilota en yakın piste istikamet ve uzaklık bilgisi verin ve mümkünse, uçağı iniş için serbest kılın. Diğer kontrolörlerle temasa geçerek pisti ve yaklaşma sahasını acilen temizleyin. Frekansa hem Türkçe hem ingilizce olarak radyo sessizliğinin sağlanması için bir talimat yayınlayın. Eğer durum tek veya çift yönlü iletişim kaybı ise, öncelikle pilottan hem yazılı hem de sesli olarak iletişimin kaybolduğuna dair doğrulama isteyin. Eğer VMC mevcutsa, pilot en yakın meydana inmeye çalışacaktır. Diğer uçakları acil durumdaki uçaktan korumaya çalısın ve en az düzey olarak 2000 fit, yatay olarak da 10 deniz millik bir ayrımı muhafaza edin. Aynı şekilde, diğer kontrolörle iletişime geçerek pisti veya pistleri ve yaklaşma sahasını temizleyin. Fakat eğer IMC mevcut ise, pilot son serbest kılındığı noktaya varıp yedi dakika boyunca bekleme prosedürüne girecektir. Daha sonra ise planlan yolundan devam edip ETA’sına göre inişini gerçekleştirecektir. Bu yüzden, pilotun planlanan şekilde devam edeceğini varsaymalı ve diğer uçaklara acil durumdaki uçaktan korumalısınız.

            Approach (Yaklaşma) Kontrol:

1-Approach (Yaklaşma) kontrol:

                                        I.    Görev tanımı ve sınırları

                                       II.    Koordinasyon ve haberleşme

                                     III.    Sektör yönetimi

2-Trafik ayırma:

                                        I.    Ayırma tekniklerine bakış

a.                       Dikey ayırma

b.                       Yatay ayırma

c.                       Hız kontrol

d.                       Hold ve orbit

                                       II.    Kalkan trafikleri ayırma

                                     III.    Yaklaşan trafikleri ayırma

                                     IV.    Son yaklaşma yaptırmak

3-Yaklaşma usulleri:

                                        I.    Görerek yaklaşma

                                       II.    Aletli yaklaşma

 

 

1-Approach (Yaklaşma) kontrol:

I: Görev tanımı ve sınırları

Yaklaşma Kontrol meydanına yaklaşan ve meydandan ayrılan trafiklerin yaklaşma-ayrılma prosedürlerini ve denetimini sağlamakla görevlidir. Üst sektör sınırları her meydanın kontrol sahaları ile başlar. Bunlar chartlar ve FIR kontrol noktaları ile belirtilmiştir. Alt sektör sınırları kalkışta airbourne ile yaklaşmada ise piste 10nm mesafede ILS yakalama veya pist görüş ile biter. Aşağıdaki resimde LTBA İstanbul Atatürk meydanının kontrol saha noktaları gösterilmiştir. EKI-BIG-ERTAŞ-YASE-YAA. Bu noktalar üzerinden üst sektörle koordine edilen belirli seviyelerden (LTBA için yaklaşık FL160) itibaren sorumlulukları başlar. Bağlantı callsign ları XXXX_APP şeklindedir. Alt sektörlerin olmadığı durumlarda bir alt, eğer diğerleri de yoksa diğer alt sektörlerin görevlerini de yaparlar.

II: Koordinasyon ve haberleşme

Haberleşme ve koordinasyon yaklaşma kontrolün en dikkat edilmesi gereken konularından gelir. Trafik durumuna göre yapacağınız tüm değişiklikleri alt ve üst sektörlere bildirmek gerekir. Bunun için ya pilot isimlerinin üzerine notlar yazın (yön, yüksekli ve nokta gibi) ya da commbox da alt ve üst sektörlerin chat ekranını açarak oradan bildirin.

III: Sektör yönetimi

Yaklaşma kontrol bence en zor görev bölgesidir. Dolayısı ile sektör kontrolü de o derece zordur. Sıkı iletişim disiplini, iyi bir öngörü, sektöre hâkimiyet, yüksek bilgi seviyesi ve pratik beceri gerektirir. Özellikle tavsiyem yaklaşma kontrolü yaparken bir sonraki adımları iyi hesaplamalısınız. Çünkü farklı yerlerden gelen ve meydan ayrılan trafiklerin ne zaman nereden geçeceğini hesaplayabilmeli ve buna göre pozisyon alarak uçakları yönlendirme yapmalısınız. Bunun yanında yeni pilot adaylarının sizin kontrol disiplinine ayak uyduramamalarını da hesaplamalısınız. Yaklaşma çok pratik ve tecrübe gerektiren bir sektördür. Bu sektörü yaparken kendinize yaklaşma ve ayrılma için hedef noktalar seçin. Örneğin yaklaşma için belli yönden gelen trafikleri belli noktalardan geçirerek ayırma prensiplerini uygulayın. Acil durumlarda kullanacağınız bekleme noktaları seçin. Bu şekilde karmaşıklık olduğu durumlarda buraları güvenli liman olarak kullanabilirsiniz. Her şey den önce size ait olmayan sektör dışındaki uçakları radar ekranında göstermeyin. Bunun için show squak stby yı kapatın, pvd optiondan altimetre seviyelerini ayarlayarak sizin sınırlarınız dışındaki trafikleri görmeyin ve range (mesafe) yi kısarak ekranda gereksiz kalabalıkları önleyin. Bu sizin kendi sektörünüze daha çok konsantre olmanızı sağlayacaktır. Pilotların muhakkak readback yapmalarını isteyin ve bunu yaparken önce talimatı yapmalarını, sonra readback yapmalarını söyleyin.

 

2-Trafik ayırma:

I: Ayırma tekniklerine bakış

 

 

Bir atc nin temel görevi uçaklara güvenli ve zamanında yapılan uçuş ortamı hazırlamak. İşte bu denenle gerekli olan trafik hizmetini verebilmek için ayırma teknikleri kullanılır. Bunların nedeni ise aynı bölgede oluşan trafiklere güvenli aralıklar oluşturmak ve pilotların uçuşlarda gecikmelerini önlemek. Malum fazla zaman fazla yakıt demektir. Tüm bu ayırma işlemlerinde temek iki kuralı uygulamak gerekir. İki uçak arası yatay olarak 5nm mesafe, dikey olarak 1000 feet yükseklik farkı. Eğer göreviniz sırasında bu kuralları ihlal ederseniz radar ekranında iki uçak kırmızı ile CA (Collision alarm) alarmı verecek (Resim 1), aynı şekilde uçak içinde de pilotlara TA (Traffic advisory) alarmı vererek RA (Resolition advisor) uygulatmak isteyecektir. Yani böyle bir durum oluştuğunda, eğer atc düzeltemezse uçak kendi sistemlerini devreye sokarak kaza riskini kapatacaktır. En iyi hizmet gecikme olmadan CA almadan yapılan hizmettir. Şimdi bu ayırma tekniklerine detaylı olarak bir bakalım ve neler yapmamız gerektiğini inceleyelim. Kişisel tavsiyem özellikle yaklaşma ve ayrılan trafikler için ilk önce radar vektör kullanın, daha sonra hız ayarı yapın, gerekirse hold veya orbit yaptırın.  

a. Dikey ayırma

Dikey ayırma tekniği aynı yönde veya farklı yönde giden uçaklarda araya minimum 1000 feet mesafe yükseklik farkı koyarak yapılır. Genellikle enroute üzeri alçalma veya yükselme verirken, ardı ardına olan uçaklara 1000 feet farklı uçuş seviyeleri verilir. Örneğin a uçağına FL110 alçalma verirken b uçağına FL120 veya FL100 verilir. Burada kural, önde olan uçağa ya da hızlı olan uçağa düşüş olan seviyenin verilmesi ki arkadaki uçak öndekinin seviyesinin altına inerken sıkıntı yaşamamasıdır. Bu seviyeler yaklaşma veya ayrılış yapan uçaklar için doğu batı kuralı uygulanır. Yani doğudan batıya gelen uçaklara batıya uçuş, batıdan doğuya gelen uçaklara doğu uçuş kuralı. Böylelikle alçalma ya da yükselme seviyeleri verilirken hangi seviyenin verileceği karmaşası yaşanmaz. Ivap pilot menüsünde CLEAR FL (Resim 1) seçtiğinizde uçağın uçtuğu yönü east (doğu) (Resim 3) ve west (batı) (Resim 2) olarak gösterecektir. Siz burada doğu batı kuralına göre seviyeyi seçeceksiniz. Buda seviye verilirken size kolaylık sağlar.


 

b. Yatay ayırma

Yatay ayırma tekniği aynı yükseklik ve yönde giden uçaklar arasında 5nm mesafe koyarak yapılır. Genellikle çok yakın aynı önde uçan veya yaklaşma sırasında dar bölgede kullanılan bir tekniktir. Bu tekniği uygularken en kolay çözüm ivac ın pilot menüsünde HALO yu seçerek yapılır. Her bir uçağa bir HALO atılarak Resim 1 deki gibi uçak üzerindeki dairelerin birbirine değmemeleri takip edilir. Eğer yaklaşması durumunda ya hız farkı uygulanarak uçaklar arası mesafe açılır (Resim1) ya da farklı yönlere dönüş başları verilerek uçakların birbirinden ayrılmaları sağlanır. Farklı uçuş başı vermek ayırmalarda en çok kullanılan tekniktir. Gerek yaklaşmada gerek ayrılmalarda kullanılacak farklı uçuş başları bize hız ya da dikey ayrıma ihtiyaç duymadan trafikleri ayırmamızı sağlar. Farklı uçuş başı vermenin en hızlı yolu anchour kullanmaktır. Uçuş başı vereceğiniz uçağa Mouse ile iki kere tıkladığınızda anchour ekrana gelir ve Mouse ile yön vereceğiniz noktaya gelerek anchour dan alacağınız değeri (Resim 3) pilota iletmektir. Anchour u kapatmak için yine uçağa ik kere tıklamak yeterlidir.

Resim 4 deki gibi birbiri ardına uçan uçaklarda özellikle yaklaşma sırasında 1 ve 2 uçak güvenli mesafede iken 3 uçağı başka yöne açarak biraz gecikme sağlanır. Yatay ayırmalarda en çok kullandığımız teknik budur. Daha açık söylemek gerekirse, diyelim ki 4 adet uçak a noktasına çok yakın aralıklarla geliyor ve b noktasına yaklaşma yapılacak. Diyelim ki a noktasından b noktasına uçuş başı 100 derece. Burada 1. Uçağa 100 derece ile devam ettirerek b noktasına gönderiyoruz. 2. Uçağa 10 derece fazla vererek 110 derece ile b noktasının biraz altına gönderiyoruz. Aynı şekilde 3 ve 4 numaralı uçaklara da 10 a derece fazlalık vererek (120 ve 130 derece) her birini b noktasından biraz daha alt seviyelere gönderiyoruz. İlk uçak b noktasına vardığımızda sırayla 2, 3 ve 4 numaralı uçakları direk b noktasına gönderiyoruz. Diğer uçaklara verdiğimiz açı farklarından dolayı uçaklar arası mesafe artmış olacak ve biz son dönüşle b noktasına hepsini gönderdiğimizde hepsinin araları açılmış olarak devam edecektir. Biz buna radar vektörle ayırma diyoruz.

c. Hız kontrol

Hız kontrol yine aynı yönde ve yakın seviyelerde uçan uçaklarda aralarını açmak için farklı uçuş hızları verilerek yapılır. Böylelikle ilk uçak daha yüksek hızda giderek, arkadaki uçak ise daha yavaş hızla giderek aralarındaki mesafeler açılacaktır. Hız sınırı verirken uçakların performansına göre minimum ve maksimum hızlarını bilmelisiniz ki uçak stall olmasın. 

d. Hold ve orbit

Hold ve orbit çok sıkışılan anlarda diğer yöntemlerle ayıramadığınız trafikler için kullanılan bir tekniktir. Genellikle yaklaşma yapan trafiklerde uzun gecikme ihtiyacı doğduğunda kullanılır. Standart hold ile ortalama 3dk lık gecikme sağlanır. Bu özellikle çok yoğun trafiklerin olduğu meydanlarda, üst üste yığılma olduğu durumlarda önceden belirleyeceğiniz noktalarda uygulanır. Yaklaşmada her zaman öncelik ilk gelen uçağındır. Bu yüzden hold veya orbit arkadan gelerek trafiğinizi sıkıştıran uçaklara vermeniz gerekir.

II: Kalkan trafikleri ayırma

Kalkan trafikleri ayırmada en çok gecikmeli kalkışlar kullanılır. Uçaklar biri airbourne olduktan sonra diğerine kalkış izni verileceğinden doğal olarak yaklaşık 5nm mesafe kazandırır. Burada dikkat edilecek nokta kalkan uçakları yaklaşma bölgesinden uzakta tutmak. O yüzden yaklaşma için kullanılacak noktaları kalkış yönünde değil yaklaşma yönünde seçmektir. Uçakları kalkıştan sonra pist yönünde güvenli yükseklik seviyesine çıkardıktan sonra rotalarına göndermek en sağlıklı olandır. Kalkışlarda trafiğin durumuna göre kademeli uçakları yükseliş yaptırmak gerekir ki seviye üzerinde diğer uçaklarla kesişmesin.

 

 

III: Yaklaşan trafikleri ayırma

Yaklaşan trafikleri ayırmak en zor olan kısımdır. Burada dikkat edilecek çok noktalar vardır. Her şeyden önce kontrol saha üzerinde kalkış trafiklerini etkilemeyecek yaklaşma noktaları seçmek gerekir.  Bu noktalar sizin ayırma ve yönlendirme yapacağınız noktalardır. Şimdi aşağıdaki resimde LTBA meydanın yaklaşma bölgesi ve noktalarına bir bakalım ve buradan hedef nokta seçelim.

Burada iki değişik örnek vereceğiz. Birinci örnekte iniş pisti 36R olacak. Buna göre ana yaklaşma noktalarımız doğuda YAA, güneyden BIG, batıda EKI ve kuzeyde ERTAS VE YASEN. 36r pisti için resimdeki gibi sanal pist hattını uzatalım ve son yaklaşmalarımızı bu hat üzerinde yaptıralım. Bu hatta son yaklaşma yaptırmak için gelen uçakları kuzey ve doğudan olanları YAA ya da hemen önündeki bir noktadan, batı ve güneyden gelenleri ise DENIZ üzerinden geçirerek son yaklaşma ayırmasını pist uzantısı olan sana hat üzerine dağıtalım. Burada dört yönden gelen trafikleri önce iki yöne indirdik. Yani YAA ve DENIZ. Şimdi burada radar vektör kullanarak ve gerekirse hız sınırlaması kullanarak bu sanal hat üzerinde geliş sırasına göre alt alta noktalara gönderelim. Burada öncelik ilk gelen SADIK noktasına en yakın noktaya gönderilecektir. Diğerler 5nm mesafe ile alt alta devam edilecek.  Bu şekilde peş peşe dizilen trafikler sırayla ve güvenle ineceklerdir. Her zaman aksilik olabileceğinden bu sistemi aksatan uçakları eğer kurtarabiliyorsanız bu hat üzerinde eğer kurtaramıyorsanız farklı bir yöne gönderip geri döndürerek tekrar yaklaşma hattına alabilirsiniz. Unutmayın her zaman bir adım hatta iki adım önünüzü hesaplamanız gerekir.

 

 

İkinci örnekte ise iniş pisti 06 olacaktır. Buna göre an yaklaşma noktalarından ilk olarak DENIZ (eğer daha yoğun ise bu noktayı EKI ye çekebilirsiniz) ve YAA olacak. Buradan iki nokta üzerinden yine 06 pistine çizdiğimiz sanal hat üzerinden gerekli son yaklaşmaları yaparak uçakları indirebilirsiniz. Unutmayın bu noktalar sizin seçtiğiniz noktalardır. Gerek duyduğunuzda trafiğin yoğunluğuna göre öne ya da arkaya çekebilirsiniz. Sadece nokta seçerken ayrılan trafiklerin geçiş noktalarını kullanmayın. Ya da kullanmanız gerekiyorsa irtifa farklarını yaklaşan ve ayrılan trafikler için uygulayın.      

 

 

IV-Son Yaklaşma Yaptırmak:

Tüm ayırma ve yaklaşma teknikleri uçakları yukarıdaki resimde görülen pist başındaki huni içine kadar devam eder. Bu huni uçakların +/-30 derece ile ILS hattını yakalama bölgesidir. Burası yaklaşık piste 10-12nm mesafedir. Siz uçakları kırmızı çizgiler ile gösterilen yönlerden son yaklaşma vektörü ile huni içine alarak pilota ILS serbest dersiniz. Bunu duyan pilot bağladığı ILS frekansı ile, ILS i bu huni içinde yakalar ve inişe devam eder. Ya da burada itibaren yaklaşma prosedürüne başlar.

 

 

3-Yaklaşma usulleri:

I-Görerek yaklaşma

 Pilotun tamamen fiziki görüşü ile yapılan yaklaşmalar. Görerek yaklaşma tekniğini sanal uçuşlarda pilot becerisine bağlı olarak yapabilir. Ama birçok meydanda ILS olmadığından pilotlar zaten bu beceriye sahip olmalıdır aksi durumda inişleri yapamazlar. Eğer pilot sizden görerek yaklaşma talep ederse veya ILS ı yakalayamama durumunda siz pilottan görerek yaklaşma yapabileceğini sorarak görerek yaklaşma yapabilmek için pilotun pist görüşünün olması gerekir. Bu görüş pilotun o andaki hava şartına ve piste olan yükseklik-uzaklık mesafesine göre değişir. Dolayısı ile görerek yaklaşmanın olması için önce pilottan pist görüşün mevcut olup olmadığı sorulur. Eğer varsa görerek yaklaşma yapılabilir.

II-Aletli yaklaşma

 Pilotun alet kullanarak yapılan yaklaşmalar. Aletli yaklaşmalar ise kendi içinde 3 gruptan oluşur.

 

 

1-Precision approach: Hassas yaklaşma. Aletler aracılığı ile 3 boyuttan bilgi alınarak yapılan yaklaşmalar. Diğer bir deyişle ILS yaklaşmalar. Bunlar görüş mesafesine göre Cat I Cat II Cat III olarak 3 çeşittir. Aşağıdaki tabloda görüş mesafesine göre CAT yaklaşma bölümleri gösterilmiştir.

 

 

Cat I

 

 

200 feet ve daha fazla görüş

 

 

Cat II

 

 

100 ile 199 feet arası görüş

 

 

Cat III

 

 

100 feetten az görüş

 

 

2-Non precision approach: Hassas olmayan yaklaşma. VOR, VORTAC, NDB, L, LLZ kullanarak yapılan yaklaşmalardır.

 

 

3-Circle-to-land: Pisti karşıdan alarak direkt inişin müsait olmadığı durumlarda, manevra yapılarak yapılan yaklaşmalardır.

 

Standart yaklaşma ve ayrılma prosedürleri:

SID (standart instrument departure): Standart aletli kalkış. Her meydanın bir ayrılma rotaları vardır ve bunlar chartlarda belirtilmiştir. Pilot atc kontrolünde SID kullanarak veya direk radar vektör ile ayrılma yapabilir.

STAR (standart terminal arrival route): Standart terminal varış rotası. Her meydanın iniş pistleri için belirli noktalardan geçen yaklaşma rotalarını gösterir. Bunlar meydan chartlarında belirtilmiştir. Pilot ister STAR kullanarak ister radar vektör ile yaklaşma yapabilir.

 

Yaklaşmanın bölümleri:

Varış: Rotadan sonraki ilk yaklaşma noktası.

İlk yaklaşma: Star kullanılmıyorsa pisti karşılamak için kullanılan yaklaşma hattı.

Son yaklaşma: Pisti karşılayan hat.

Pass geçme: Herhangi bir sebepten inişin yapılamaması durumunda inmeden pisti geçmek.

Hold: Pass geçme sonrası yeni bir yaklaşma yapmadan önce yapılan bekleme.

 

 


DÜZENLEYEN : ANIL DİLBER

KAYNAK : IVAO-TR

 


 



bugün 69 ziyaretçi (175 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol